Mag ik je uitdagen in een gedachten experiment? Een stel-je-voor-experimentje. Stel je mag de kerk weer opnieuw uitvinden. En je hebt geen blauwdruk van hoe dat zou moeten gaan. Dus je kent niet het concept van een podiumkerk waar je een wekelijkse samenkomst van rond de 1,5 tot 2 uur organiseert met als vaste ingrediënten mededelingen, iets met liedjes zingen, een collecte en een preek.

Hoe gaat de kerk er dan uitzien?

Hoe kàn de kerk er dan uitzien?

Ik weet het, het is ongelofelijk lastig. En toch, ik wil het proberen. Dat probeer ik wel vaker om voor mezelf steeds scherper onderscheid te maken tussen wat het echte doel is van de kerk en wat slechts een middel is van de kerk.

Veel van wat we in de kerk als doel zien, is slechts een middel. (tweet dit)

Een middel voor iets anders. Een samenkomst is geen doel. Net zo min als dat een medewerkersvergadering een doel op zichzelf kan zijn. Je komt samen om iets te bespreken wat ons allemaal aan gaat, er gaat iets veranderen, we maken iets mee, iets wordt in beweging te gezet, er worden eerdere zaken besproken en gerapporteerd… Ik noem maar even wat opties.

Een samenkomst rondom een verjaardag van kinderen heeft ook een doel: een monumentje maken, want je hebt iets te vieren. En dat doe je samen met je vriendjes uit je klas en gaat iets doen wat je normaliter niet zomaar zou doen. Het doel is niet het feestje, maar de uitkomst van het feestje: plezier, versterkte vriendschap, een mooie herinnering.

En dan heb ik het slechts over het stukje ‘feestje’ en niet over het grotere geheel van bijvoorbeeld ‘vriendschap’.

Ben je er nog bij?

Nogmaals, veel van wat we in de kerk als doel zien, is slechts een middel.

Liedjes zingen tijdens een kerkelijke samenkomst zijn slechts een doel om iets te bereiken. Weet je deze niet? Dan zou ik er maar mee stoppen.

Een preek is slechts een middel om iets te bereiken. Dus verwacht niet dat de preek het doel was. Stel de preek even voor als de eerder genoemde medewerkersvergadering. De preek zou zomaar een rol kunnen spelen in het bespreken van iets belangrijks dat ons allemaal aangaat. Er moet iets in beweging worden gezet. Dingen worden gerapporteerd en besproken.

Wat denk jij?

Wat is het doel van de kerk?

Als ik zoek op Google kom ik antwoorden tegen zoals:

“The purpose of the church is to worship God, study His Word, pray, love one another, partake of baptism and the Lord’s supper, and evangelize.”

Of deze volgens “Purpose Driven Church”

1. Purpose 1: Love the Lord your God with all your heart
2. Purpose 2: Love your neighbour as yourself
3. Purpose 3: Go and make disciples
4. Purpose 4: Baptising them
5. Purpose 5: Teaching them to obey

Laat ik er even vanuit gaan dat dit het ongeveer is. Het gaat om het waarom we kerk zijn. Niet over hoe we kerk zijn. Het hoe gaat over stijl en traditie keuzes. Het waarom gaat over onze motieven. En over Gods motieven. Misschien juist over Gods motieven.

Een belangrijke tekst kan je vinden in Handelingen 2 vers 42 waar de kerk voor het eerst bij elkaar komt.

Ze bleven trouw aan het onderricht van de apostelen, vormden met elkaar een gemeenschap, braken het brood en wijdden zich aan het gebed.

Het mooie is dat deze kerk ontstond zonder blauwdruk. Nou ja, ook niet helemaal natuurlijk. Omdat het wel heel erg in de Joodse cultuur ontstond met de traditie van synagoge-bezoek en tempelbezoek. Niet dat dat verkeerd is, maar het is nog steeds gestempeld door een cultuur.

De hoofdingrediënten die hier worden genoemd:

1. Trouw aan onderwijs
2. Vormen van een gemeenschap
3. Breken van het brood
4. Toewijden aan gebed

Het lijkt me daarom dat de Bijbel altijd open zal gaan. Dat er gebouwd wordt aan een gemeenschap, een community, een club. Dat er tijd is voor eten, voor een sacramentele viering van het avondmaal. Dat er focus is op gebed.

En de rest…

… de rest lijkt vooral te bestaan uit keuzevrijheid.

Even terug naar het begin. Stel je nu voor dat je een kerk zou starten zonder blauwdruk. Alleen met deze eenvoudige aanwijzingen Hoe zou de kerk er dan uitzien?

Zou het een toffe club zijn?