Als je de oude boeken leest dan worden prachtige beschrijvingen van God gemaakt. De God die de hemelen op zijn plaats houdt, die zorgt dat de dieren op tijd voor nageslacht zorgen, die de aarde zijn plek geeft, die het laat regenen en sneeuwen…

Je zou zeggen dat deze God in onze tijd niet meer noodzakelijk is. We weten immers hoe alles in elkaar zit, aan welke natuurlijke wetten alles onderworpen is. We hebben ondertussen kennis opgedaan in natuurkunde, biologie, kosmologie en wat niet meer.

Toch zijn die oude teksten niet bedoeld om een God te verzinnen voor de dingen die we niet begrijpen. Dat zou als logisch gevolg hebben dat er steeds minder behoefte is aan iets wat we god zouden moeten noemen.

Als je de oude teksten leest dan kom je onder de indruk van al die dingen die worden toegeschreven aan God: hij zorgt ervoor dat alles samenhang krijgt, dat alles kan bestaan en dat alles werkt. Maak daar nu geen natuurkunde van, want dan begrijp je niet waar de oude teksten voor bedoeld zijn.

Een mooi voorbeeld is de lange, uitgebreide en prachtige vraag van God aan Job in Job 38 tot 41 (het lijkt erop dat het boek Job een van de oudste teksten is die de Bijbel bevat). Op een indrukwekkend prachtige en poëtisch manier vraagt God aan zijn vriend Job wie er nu eigenlijk achter de schepping zit, de schepping in het groot en in het klein. Wie legde een fundament voor de aarde, zette de sterrenhemel op zijn plek, maakte een voorraadkamer voor sneeuw en regen, zorgt dat een leeuw kan jagen, dat een wild dier jongen krijgt… En de enige reactie die Job kan geven aan de Almachtige:

Ik weet dat U alles kan
en dat alles wat U van plan bent ook gebeurt.
U zegt tegen mij:
“Wie is het die, zonder er verstand van te hebben,
zijn mening over Mij geeft?”
Ik geef toe dat ik onverstandig heb gesproken.
Ik sprak over wonderbare dingen waar ik geen verstand van heb.
Eigenlijk heb ik tegen U gezegd: “Luister naar mij,
dan zal ik U een paar vragen stellen.
Ik wil van U daarop een antwoord krijgen.”
Ik kende U alleen van horen zeggen.
Maar nu heb ik U zelf gezien.
Daarom neem ik alles terug wat ik gezegd heb.
Ik heb er heel erg spijt van.”
(Job 42:2-6 NBV-Dutch)

Simpel gezegd zegt Job: “sorry voor mijn grote mond”.

Deze oude teksten zijn niet bedoeld als wetenschap. Maar helpen om te begrijpen dat er iets en iemand groter dan mij is die samenhang brengt in alles wat is. Van klein tot groot, de microkosmos tot de macrokosmos. Het gaat er niet om hoe dat dan precies gaat. Daarover ontdekken we steeds meer over met allerlei vormen van wetenschap.

En nog steeds ben ik onder de indruk. En weet ik dat alles zijn samenhang heeft. Hoe? Dat weet ik nog steeds niet helemaal precies. Maar dat is echt niet altijd per se nodig.