Er worden veel verschillende redenen genoemd als mensen opeens gelovig worden. Wat bezielt iemand als de wereld opeens niet meer compleet lijkt zonder idee van God. Fredric Heidemann, een zoon van een afvallige katholieke vader en ooit Lutherse moeder, schrijft waarom hij nu geen atheïst meer is. Hij zag altijd dat God voor gelovigen eigenlijk een stuk fantasie is waardoor ze zich beter voelden. En voor sommigen is God ronduit een gevaarlijk idee waardoor ze vreselijke dingen doen, zoals terroristische aanslagen.

The Lord of the Rings

De hele verandering begon toen hij Tolkiens The Lord of the Rings las. Dit was het eerste moment dat het idee van God, van iets groters, niet meer zo heel vreemd was. Nu is de hele wereld van Middle-Earth ook fascinerend met verschillende culturen, alles dat verbonden is, de energie van de woeste wouden, de relatie tussen mens en schepping.

Je kan van deze fascinerende wereld en al de verhalen niet genieten als je je uitsluitend houdt bij wetenschap. Sciëntisme is wat dat betreft echt beperkt, want de hele fantasy is een concept dat niet per se iets met wetenschap te maken heeft. Hoe kan het dat deze fantasy wel zoveel te maken heeft met waarheid, met wat echt en fundamenteel is? Het grote vraagstuk van Lord of the Rings is naar de invloed van het kwaad en de invloed van het goede. Waar komt de zelfopoffering vandaan? Hoe kan het dat deze wereld soms echter lijkt dan de fantasieloze real-life wereld? Hoe kan het dat dit zo de ziel weet te raken?

Zijn, schoonheid en moraliteit

Verhalen als deze raken aan zijn, schoonheid en moraliteit. Waar komt dit allemaal vandaan? Is het slecht een logisch gevolg van biologie? Is het slechts dat atomen op een bepaalde manier op elkaar reageren? Wat is eigenlijk het doel van het bestaan? Als je kijkt naar de evolutionaire tijdlijn dan is het bestaan van de mens slechts een bliepje dat zo voorbij gaat. De mens kwam ooit een keer en stopt ook op een gegeven moment. Wat is het doel?

Maar goed, stel dat er dan een God is, hoe dan? En waarom zijn er zoveel verschillende goden? Waarom is er niet meer bewijs voor zijn bestaan? Zou toch een stuk handiger zijn, want dan was de bron van waarheid tenminste duidelijk. Zonder God lijkt alles doelloos. Natuurlijk zegt een atheïst dat de evolutie ervoor heeft gezorgd dat we allerlei keuzes maken die goed zijn voor de ander: ten diepste is het kudde gedrag en mensen die zich niet moreel goed gedroegen, kwamen uiteindelijk alleen te staan. Dus… moraal is ook evolutionair goed te verklaren.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=r5X-hFf6Bwo]​

Is dat zo? Het gaat ten dele op dat mensen die ‘goed’ zijn verder ook meer slagen in het leven. Kijk maar eens in de geschiedenis hoe succesvol je kunt zijn met geweld, hebzucht en macht. Nu gaat het hier trouwens niet over dat evolutie in tegenspraak zou zijn met goddelijke schepping. En ook niet dat atheïsten amoreel zijn.

Is alles wel logisch?

Hoe zit het dan wel? En hoeveel is allemaal logisch? Evolutionair zou alles in het teken staan van zelfbehoud, voortbestaan en nageslacht. Maar wat heeft kunst, muziek en bijvoorbeeld een prachtige zonsondergang te maken met zelfbehoud, voortbestaan en nageslacht? Dit heeft allemaal niets aan productieve doelen. Als je het prachtige en poëtische verhaal van Tolkien leest, dan besef je dat atheïsme niet de waarheid aan het licht heeft gebracht, maar juist de wonderen en verwondering heeft weggenomen.

Gelovig geworden

Frederic Heidemann zegt dat hij nu gelovig is geworden. De aanleg voor sacramentele spiritualiteit komt natuurlijk ook uit Lord of the Rings waar symboliek een grote rol speelt. Net als in Lord of the Rings blijft God ook in het gewone leven onder de radar. Hij is er wel, alles wijst erop, alles is uit hem ontstaan, hij is zeker wel aanwezig, maar hij blijft daarbij verborgen. Iedereen die dat aanvoelt als hij Lord of the Rings leest, is meer gelovig dan hij denkt. 

Bron: wordonfire.org