Tja, waarom zou je niet lachen in de kerk. ‘k Had een van onze kosters eens uitgedaagd om een grap te plannen bij een doopdienst wat enerzijds een groot feest is, maar anderzijds ook statig. Op de ochtend van de doopdienst lag het bad vol met bad-eentjes! Weet je, even wat ontspanning en lucht is gezond!

De kunst van het (s)preken is ongeveer 51% amusement, 49% goede inhoud. Er is een groep mensen waar jij een boodschap aan mag doorgeven. Dat is meer dan alleen maar goede inhoud. Hoe hou jij de mensen bij de les (bij jouw preek)? Daar zijn niet zozeer trucjes voor nodig en clowneske optredens. Ontspanning en de gezonde lach houdt wel de aandacht scherp!

Karakter van humor

Humor heeft in ieder geval een van deze drie elementen: waarheid, overdrijving, en verrassing.

Waarheid: Iets in het verhaal moet in ieder geval waar zijn. Want anders kunnen je luisteraars niet aanhaken bij je verhaal of illustratie.

Overdrijven: Het is een van de krachtige manier om een verhaal leuk te vertellen. Uitvergroten en overdrijven.

Verrassing: Wat is onverwacht, een onverwachte wending in je verhaal, een bijzondere reactie, aparte uitkomst.

Dingen zijn eigenlijk niet grappig als ze niet minimaal een van deze kenmerken hebben. Dan wordt het eerder platte humor. Niet leuk dus.

Jezus gebruikte humor

Ook Jezus gebruikte veelvuldig gebruik van al deze dingen. Uitvergroten. Denk alleen al aan de gelijkenis van de zaaier. Maar welke zaaier zaait zo beroerd dat slechts een kwart van zijn zaad op de plek terecht komt waar het moet zijn?! Of wat denk je van deze uitspraak van Jezus in Matteüs 23 vers 24 “Blinde leiders zijn jullie, die uit hun drank de muggen ziften, maar een kameel wegslikken.” Jezus sprak de waarheid en bracht deze vaak met een glimlach.

John Stott schrijft ergens over de prediking van Jezus: “Het wordt algemeen aangenomen dat humor een van de wapens was uit het hele arsenaal van onze Meester-Prediker.”

Associëren

Een goede grap is niet altijd te plannen. Maar je kan wel oefenen. Misschien is het de kunst van het associëren die een goede eerste stap is. Hoe zeg je de dingen die je leest in je Bijbeltje nu op een net even andere manier. Zodat mensen worden uitgedaagd om nog eens te lezen of dat inderdaad is wat er eigenlijk staat, of dat mensen even moeten lachen.

Wat denk je bijvoorbeeld van de tekst uit Galaten 4 vers 19 “Kinderen, zolang Christus geen gestalte in u krijgt, doorsta ik telkens weer barensweeën om u.” Ja, een stevige tekst met een bijzonder serieuze boodschap. Kan je er een grap over maken? Dat hangt ten eerste van je publiek af en ten tweede of het bij jouw preekstijl past. Zelf maak ik een associatie bij deze tekst: ik krijg hier namelijk het gevoel dat Paulus het hier heeft over gelovigen die klem zitten in het (weder)geboortekanaal… Je kan leren associëren door te starten met teksten of zinnen op een andere manier te zeggen zonder dat je de essentie loslaat. Het kan helpen in de “aha-erlebnis” bij het lezen van de Bijbel.

1 april gebed

Het onderstaande gebed vond ik op internet… een 1-april-gebed (bron):

Lieve God, die lacht – zelfs ondanks zoveel pijn – help om ons leven beter te leven met een soort dwaasheid dat een vreugde is voor u. Mogen wij dwazen geworden voor liefde – zodat we op een irrationele, onlogische en vreugdevolle manier kunnen liefhebben. Maak ons dankbaarder – op een manier dat we iedere dag verwelkomen met een soort dwaas ontzag. Mogen we meer vertrouwen – zodat we vanuit onze eigen dwaasheid het beste in de mensheid zullen zien.
Herinneren ons aan de kracht van een glimlach. Herinneren ons eraan dat het beter is te lachen met andere mensen dan lachen om hen, en dat de tranen van het lachen de mooiste tranen zijn. Help ons niet te leven ten koste van andere mensen, en leer ons ons niet te vermaken aan de  vernedering van anderen.
Lieve Heer, maak de slechte mensen goed. En zou U, als U toch bezig bent, misschien de tijd willen nemen om goede mensen nog mooier te maken?
En als we lachen, laat het niet zijn om de pijn te vergeten, wanhoop, onrecht en het leed van deze wereld. Maar dat we kunnen lachen op zo’n manier dat we worden aangemoedigd om die dingen te doen die goed zijn voor de gemeenschap, voor de anderen, met de anderen. Amen.

Leestips

Wil je meer tips voor publiek presenteren? Lees eens het artikel “20 tips for better conference speaking“. Ook aanbevolen een serie van vier artikelen over predikers en humor: “Why Serious Preachers Use Humor” (Christianity Today).