homiletiek - kunst van de kansel

Preekkunst: wat is homiletiek

3 min leestijd

homiletiek - kunst van de kansel

De serie preekkunst gaat eigenlijk over het dure woord ‘homiletiek‘, de kunst van de kansel, kunst van het preken. Bij studie theologie of Bijbelschool wordt het vak homiletiek gegeven. Het betekent: gesprek, gezelschap, onderhoud en omgang. In die zin gaat homiletiek over meer dan alleen maar de preek. Op deze manier wordt het woord gebruikt in het Nieuwe Testament:

  • In Lucas 24 vers 14 – 15 wordt het woord homileō (ὁμιλέω) gebruikt. Het gaat daar over ‘met elkaar praten’ of ‘gedachten uitwisselen’. Dus in essentie is het hier een gesprek, wederkerige communicatie (dus niet een eenzijdige boodschap).
  • In 1 Korintiërs 15 vers 33 wordt het woord homilia (ὁμιλία) gebruikt dat gaat over communicatie, omgang, gezelschap, samensprekingen.

Het gaar er om dat het hart van mensen wordt bereikt, dat er gesprek plaatsvindt. Het gaat dus niet zomaar over een boodschap uitspreken wat erg eenzijdig kan zijn. Communicatie is bijvoorbeeld pas compleet als ik een vraag stel en de ander (luisteraars) antwoord geven. Een prediker is daarom ook gericht op de mensen, niet in de eerste plaats op zijn statement. Een preek is dan ook echt iets anders dan een lezing.

Als het gaat om de boodschap van een prediker, dan is de prediker een schakel. De boodschap is niet zijn eigen mening en boodschap, maar de boodschap van de Allerhoogste. Het heeft dan ook geen zin om te preken als je geen relatie hebt met de Allerhoogste, met God Zelf!

Andere woorden

  1. Dialegomia (διαλέγομαι)
    Argumentatie, een rede met een logisch doel, debat. Dit is vaak een dialoog dus niet een preek die alleen maar wordt ondergaan (zie Markus 9:34, Handelingen 17:2, Handelingen 17:17)
  2. Diangello (διαγγέλλω)
    Een aankondiging of mededeling als een feit. Je geeft kennis van iets door. Elke boodschap moet een bewuste mededeling zijn, waarvoor de Heilige Geest wordt gebeden (zie Handelingen 21:26, Lukas 9:60, Romeinen 9:17)
  3. Didasko (διδάσκω)
    Onderwijzen met een persoonlijk contact. Gericht op mensen, direct en persoonlijk (zie Matteüs 7:29)
  4. Euangelizo (εὐαγγελίζω)
    Het Goede Nieuws brengen, een boodschapper van Goed Nieuws. Hier komt het woord evangelisatie vandaan (zie Handelingen 11:20, Romeinen 10:15)
  5. Katangello (καταγγέλλω)
    Intens verklaren, overtuigend en gepassioneerd overdragen. Het woordje ‘kata’ betekent ‘intensief’. Het heeft ook wel iets weg van een radicale boodschap brengen (zie 1 Korintiërs 2:1-2, Handelingen 13:38-39)
  6. Katécheo (κατηχέω)
    Systematisch leren, doceren. Hier komt het woord catechismus vandaan. Een schoolse aanpak (Handelingen 18:25)
  7. Kerusso (κηρύσσω)
    Prediking, samenvatting van alle woorden over prediken of een boodschapper zijn. Paulus noemt zichzelf ‘kerux’ wat ‘heraut’ of ‘verkondiger’ betekent (zie Matteüs 3:1, Handelingen 10:37, 2 Timoteüs 4:2, 2 Petrus 2:5, 1 Timoteüs 2:7)
  8. Laléo (λαλέω)
    Iets vertellen, geen hoge toon aanslaan, maar jezelf zijn en gewoon vertellen wat je weet of hebt beleefd. Bijvoorbeeld een getuigenis (Johannes 16:6, Johannes 18:20, Handelingen 3:22)
  9. Mathéteuo (μαθητεύω)
    Leren met doeltreffendheid, instructies geven, onderwijzen. Heeft te maken met het discipelen maken, volgelingen maken (Matteüs 28:19, Handelingen 14:21)
  10. Paraklèsis (παράκλησις)
    Bemoedigen. Een boodschap die impact heeft in het christelijke leven. Dit is vooral een pastorale betekenis (2 Korintiërs 8:17, 1 Tessalonicenzen 2:11-12, 2 Korintiërs 1:3-7)

Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.

PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!

Bedrag € -

[yarpp]

2 Reacties
Nieuwste
Oudste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Daniël Venter
Daniël Venter
11 jaren geleden

Wouter Jammer vir die taalprobleem: ek skryf in Afrikaans (mijn schriftelijk Ndls ist onleesbaar!). Ek lees jy skryf “(Dit is) de boodschap van de Allerhoogste.” Ek vind dit goed dat jy die punt maak: dit gaan oor God, nie oor myself. Dan skryf jy: “Het heeft dan ook geen zin om te preken als je geen relatie hebt met de Allerhoogste, met God Zelf!”. In hierdie dag, met predikers wat verklaar God is dood (maar… Lees verder »

Wouter van der Toorn
Wouter van der Toorn
Antwoord aan  Daniël Venter
11 jaren geleden

Gelukkig begrijp ik Afrikaans redelijk goed, maar schrijven kan ik het niet :) Dank voor je reactie!