2,3 miljoen mensen hebben gisteren gekeken naar The Passion, een groot spektakel waarbij het lijdensverhaal live wordt uitgebeeld en gezongen. Dit jaar vanuit Den Haag. Het verhaal wordt verteld, andere scenes worden uitgespeeld en gezongen. De liedjes zijn niet uit het bekende religieuze repertoire maar zijn bekende populaire liedjes die, als je ze in de context van het lijdensverhaal zingt, opeens een bijzondere lading krijgen.

Nieuw ritueel

Het lijkt alsof The Passion een plek inneemt van een nieuw ritueel bij het wegvallen van oudere rituelen rondom de lijdenstijd. Blijkbaar hebben we nog steeds behoefte aan rituelen, maar zoeken daarbij naar nieuwe vormen. The Passion lijkt daarbij een functie te hebben waarin het verhaal van Jezus wordt vertelt. Niet alleen de kruisiging, maar ook de markante scène van de opstanding van Jezus.

PS: de eerste cijfers laten zien dat van de 2,3 miljoen mensen er 900.000 geen ‘gelovige’ achtergrond hebben. En 2,6 miljoen mensen keken naar de slotscène waar René van Kooten op het water van de hofvijver lijkt te lopen.

Pak maar mijn hand

Het slotlied van The Passion is een liedje van Nick en Simon (bekijk online “Pak maar mijn hand” – René van Kooten). Gek hoe een liedje als dit doet in de context van het lijden en opstaan van Jezus:

Pak maar m’n hand
stel niet teveel vragen
je kunt niet als enige de wereld dragen
Pak maar m’n hand
laat mij de weg wijzen
Er is geen probleem
Als je keer op keer jezelf wilt bewijzen
maar je kunt het niet alleen

Matthäus Passion

Ook deze week: de Matthäus Passion op allerlei manieren. Ik heb genoten van De Tiende van Tijl met de Matthäus Top 10 van Tijl. In deze weken heeft de EO de Mattheus Masterclass uitgezonden met vanavond de grote finale. Blijkbaar is het verhaal van de lijdende Christus niet uit de tijd. Sterker nog, de lijdende Jezus hoort niet meer exclusief bij het domein van de kerk. En dat is een interessant fenomeen! Iedereen voelt de vrijheid om zelf te kijken naar Jezus en zijn gedachten en emoties erbij te hebben. Zo schrijft Tijl bijvoorbeeld:

Wir setzen uns mit Tränen nieder: Het beroemde slotkoor. Verdriet, spijt, verlies. Hoe bitter het ook is, er is alleen maar schoonheid en dat is vreemd. Hierna past alleen nog stilte. Vind die stilte in jezelf.

Met deze grote waaier aan allerlei emoties probeert iedereen zijn weg vinden met het verhaal van Jezus. Is het alleen een mooi verhaal van een fatale overtuiging, een fatale liefde? Of is het meer? Maar wat dan?

Liefde ontstaat in het hart

Na de emotie zou het zijn plek moeten krijgen. Dat dit het einde niet is. Dat de lijdende Jezus daadwerkelijk iets te vertellen heeft in onze tijd. En dat de levende Jezus daadwerkelijk onze waan van de dag wil doorbreken. Ik denk dat we hem te kort doen door er een vluchtige emotie van te maken. Maar deze emotie kan wel een goede start zijn. Is het niet zo dat liefde vaak in het hart en de emoties wordt ontstoken, en niet in de ratio?

Uitdaging

Er is behoefte aan nieuwe rituelen. Ik kan met het gevoel voorstellen dat dit een slap aftreksel is van het werkelijke verhaal van de lijdende Jezus. Aan de andere kant… het verhaal van Jezus leeft. Het verhaal wordt op een andere manier verteld, gezongen, bezongen. Voor kerken is het een bijzondere uitdaging om de kans te grijpen om te voorzien in nieuwe rituelen. Niet dat het om de rituelen gaat, maar wel dat de rituelen helpen om het verhaal een context te geven, te kunnen hanteren, je ziel binnen te laten kan.

De levende Jezus is de bron van hoop voor deze wereld. De levende Jezus maakt mijn werkelijkheid anders. De levende Jezus zegt me dat dit geen blijvende werkelijkheid is maar dat er herstel komt. Vandaag wordt mijn hart weer geraakt door een Matthäus Passion die ik op de achtergrond aan heb. Tranen voor een lijdende Jezus. Ik ben met stomheid geslagen.

Hoe sta jij stil?

Welke rituelen horen voor jou in deze lijdenstijd en Pasen?