Er komt een moment dat de wereld wordt vernietigd. En de wereld die achterblijft is vreemd, anders dan die we nu kennen. Het is een populair thema voor films. Denk aan films als Oblivion, The Road, The Book of Eli. De mensheid heeft zichzelf bijna vernietigd door een kernoorlog, of het is een catastrofaal natuurverschijnsel of het is een buitenaardse macht die onze planeet komt vernietigen om van al haar bronnen gebruik te kunnen maken. Hoe komt het dat dit thema zo vaak blijft terugkeren en waarom denken wij hier steeds maar over na?

Oblivion

Vorige week ben ik naar de film Oblivion gegaan. Je komt terecht in een fascinerende wereld na de oorlog. Misschien is het trouwens voorlopig een van de laatste films over dit thema van einde van de wereld. Het heeft veel aandacht gehad vanwege het einde van de Maya kalender op 12-12-12 en de daaraan opgehangen einde-van-de-wereld-profetieën. Dat is nu achter de rug.

[ba-youtubeflex videoid=”vGpjlfCfe2Y”]

Deze apocalyptische verhalen gaan allemaal (op basis van verschillende overtuigingen) over de verwachting dat er een ooit een clash komt tussen onze huidige fysieke werkelijkheid en een hogere werkelijkheid. Hoe zal het zijn als het tijdelijke, het aardse, dat wat wij kennen en het eeuwige, het metafysische, de andere wereld, elkaar ontmoeten. Er zijn heel wat wilde ideeën over. En wees eerlijk, het is een interessante gedachte. Hoe zou het vandaag zijn? Wat zou er overblijven van de wereld die we nu kennen? Wat zou blijven, wat zou verdwijnen? Als het kwaad verdwijnt, wat is dat het kwaad? En wat was het goede?

Left Behind

Een populair Amerikaans christelijk idee is dat alle christenen opeens verdwijnen uit deze wereld en uiteindelijk zal de hele wereld vergaan. Bijvoorbeeld gebaseerd op bijbelteksten als 1 Tessalonicenzen 4. Vanuit bijvoorbeeld de traditie van Darby zijn tijdlijnen ontwikkeld die gaan over het einde van de wereld. Dat is vertaald in films en boeken als “Left Behind”. Wat mij betreft past het in het eerdere genre van apocalyptische films die gaan over een fantasiewereld.

Post-apocalyptische films

In het genre post-apocalyptische films, films van na een vernietiging, zijn er de laatste jaren dus meer gekomen. Je krijgt een fascinerende wereld te zien waarin je herinneringen herkent uit de wereld zoals wij hem kennen, maar alles het is vernietigd. Het zijn herinneringen die je misschien niet eens kan plaatsen. Dat vind ik trouwens mooi gedaan in Oblivion.

In The Book of Eli en The Road is de beschaving weg en het recht van de sterkste is het enige wat telt. Dat is blijkbaar wat er gebeurt als we alles verliezen: we worden beesten, onderdrukkers, angstig en altijd op jacht. Dat is wat we blijkbaar herkennen als de beschaving wegvalt.

Ergens kunnen we ons blijkbaar goed voorstellen dat we er zelf toe in staat zijn om het mooie wat er is te vernietigen. We houden ons hart vast als het gaat over DNA aanpassingen, als het gaat om klimaat vernietiging, als het gaat om  krankzinnige individuen die zonder te knipperen kunnen moorden voor eigen gewin of overtuiging. In ons zit blijkbaar een vernietiger…

[ba-youtubeflex videoid=”MKIXQdv4G7o”]

Na de vernietiging blijft er een wereld over van ‘after the flash‘ zoals het wordt beschreven in The Book of Eli. Of een wereld die we hebben gecreëerd door te knoeien met het DNA van onze prachtige natuur zoals Planet of Apes. Of een wereld als in sommige delen van China, Nigeria, Rusland en waar niet meer die de komende eeuwen onvruchtbaar zal zijn vanwege vergiftiging.

Overlevingsdrang

De verhalen zijn eigenlijk overlevingsverhalen. Als je de grote vernietiging hebt overleefd, hoe overleef je dan verder? Als alles wegvalt, ben jij dan een jager, wordt er op je gejaagd? Of ben jij anders? Zit er dan toch iets diep in de mens verborgen dat niet alleen maar kwaadaardig en fout is. Maar iets dat goed is?

Een wereld opnieuw opbouwen voelt alsof je weer opnieuw mag beginnen. Een leven dat minder complex is, alle gedoe van crisis, schulden, oorlog, banken, corruptie, regeringen… alles achter de rug. Het is een mooie droom.

Wat is echt waardevol?

In deze mijmering blijft er voor mij een vraag open: wat is nu echt waardevol? Ouderwets gezegd: wat heeft eeuwigheidswaarde? Ik geloof ook dat de wereld zoals ik deze ken niet altijd zal blijven zoals deze is. Het kwaadaardige en het duister zullen niet altijd blijven. Er komt een moment dat deze wereld daarvan wordt bevrijdt. De vraag is: wat blijft er dan over? Ik geloof dat het goede zal blijven.

Schenk aandacht aan alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, kortom, aan alles wat deugdzaam is en lof verdient. Filippenzen 4:8

Dát is blijkbaar wat overblijft na de apocalyps. En dat is zo gek nog niet.