Jezus huilde (standbeeld Oklahoma)

Christenen anno 2017, wat zijn dat eigenlijk?

9 min leestijd

Je zou zeggen dat het iedereen toch wel duidelijk zal zijn wat christenen zijn. Dat zijn mensen die bij de kerk horen, die christelijk zijn, die geloven dat Jezus meer wat dan een gewoon mens, die geloven dat Jezus een redder is, die Jezus als hun grote voorbeeld en inspiratiebron zien. Zoiets dan. Al zijn er natuurlijk nuances te maken en zijn er best hele grote verschillen in bijvoorbeeld wat mensen nu precies bedoelen als ze zeggen dat ze in Jezus geloven en dat hij een redder is. Maar in een tijd waarin ‘christelijk’ opeens weer politiek wordt ingezet is het helemaal niet meer zo duidelijk.

Geuzenaam

Christenen, dat moet iets met Jezus zijn, met Jezus Christus. Het grappige is dat het van origine een soort geuzenaam was (*) zo van ‘o joh, dat zijn van die christenen’. Dat is wel overgenomen door de volgelingen van Jezus, maar er was een gewoonte om elkaar in brieven als ‘heiligen‘ te bestempelen en ze noemden zich zelf ‘aanhangers van de Weg‘ (*) en die titel heeft dus oudere papieren dat ‘christenen‘.

We zitten nu in een tijd met een snel veranderend toneel van wereldpolitiek. Waar veel islamitische landen een radicalere en fundamentalistischer koers hebben ingezet in de afgelopen jaren, daar leek de christelijke politiek juist liberaler te zijn, een geloof in de persoonlijke vrijheid en de vrijheid van de ander.

Groeiend fundamentalisme

Bij het groeien van het moslim fundamentalisme zie je ook een tegenbeweging van het groeien van christenfundamentalisme. Opeens moeten we onze Joods-christelijke traditie verdedigen en wordt dat belangrijk gevonden door…, ja door wie eigenlijk? Door de PVV? Is dat een christelijke partij dan? Wat is er christelijk aan de wensen en visies van Geert Wilders zijn partij? Er wordt denk ik in die uitdrukking geprobeerd te vatten dat wij een traditie hebben die oude papieren heeft, letterlijk, namelijk de Bijbel (of de Tenach, zeg maar de Joodse Bijbel). Maar wat wordt er mee bedoeld? Dat we in het zuiden van het land gewend zijn om carnaval te vieren, is dat iets van onze Joods-christelijke traditie? Of dat we allemaal op zondag ter kerke gaan? O wacht, dat laatste is natuurlijk ook niet zo. En zelfs met kerst blijven de kerken steeds leger.

Dankbaar voor Trump

Veel christenen hebben het aantreden van Donald J. Trump als nieuwe president van de Verenigde Staten met gejuich en dankgebeden begroet. Deze nieuwe president is pro-Israël, hij is anti-abortus en anti-moslim. Wat wil je nog meer? De definitie van christelijke politiek is verworden tot een paar smalle thema’s waarop gescoord wordt. Maar is dat christelijk? Is dat Christ-like, is dat zoals Christus het zou doen? Lijkt dit op Jezus?

https://www.facebook.com/johnpavlovitzofficial/photos/a.793534720669734.1073741828.793102174046322/1335344576488743/

Wat zijn christenen?

Laat ik weer teruggaan naar de eerste vraag: wat zijn christenen eigenlijk? Het simpele antwoord is dat het volgelingen van Christus zijn, van Jezus Christus. En als het goed is vind je in volgelingen veel terug van degene die ze volgen. Logisch toch? Dus christelijke politiek zou je moeten laten denken aan Jezus Christus, de man waar het christelijk geloof naar is genoemd, om wie alles draait, zonder wie het geloof niets zou inhouden.

Oog om oog

Nu zijn er een paar verslagen van het leven en de boodschap van Jezus bekend. Er staan er in ieder geval vier in de Bijbel, de bibliotheek aan boeken die voor de christelijke kerk als belangrijkste documenten worden gezien. Ze schetsen een beeld van een opmerkelijke man die zei en liet dat hij door God gestuurd was, die nieuwe wegen aanwees, die van de letter van de wet naar het hart van de wet ging. Een bijzondere bewering van hem is dat als je hem hebt gezien, je de Vader hebt gezien (*), waarbij de Vader als bijzondere titel van God wordt gebruikt.

Let wel hè wat hij hier zegt en wat de consequentie daarvan is: als God niet lijkt op Jezus, dan is het God niet. Ben ik even blij dat hij toch een paar van die oude, lastige beelden van God nuanceert. Hou je van ‘oog om oog, tand om tand‘ (*) als favoriete Bijbeltekst? Dat is ook de favo-tekst van The Donald (*). Maar net van deze tekst zegt Jezus dat het opnieuw moet worden gedefinieerd: ‘Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: “Een oog voor een oog en een tand voor een tand.” En ik zeg jullie je niet te verzetten tegen wie kwaad doet, maar wie je op de rechterwang slaat, ook de linkerwang toe te keren.‘ (*). Kijk, die Jezus was op dit vlak enorm revolutionair. Uit die oude regel kon je nog voordeel trekken, kon je genoegdoening proberen te vinden, wraak. Maar bij Jezus wordt het weggehaald uit het plaatje. Zijn weg is totaal anders.

Tegen abortus

Vertel me, wat zijn christenen dan? Zijn dat mensen die maar tegen abortus zijn, tegen euthanasie en tegen moslims en uit angst tegen moslims in de praktijk dus ook maar eenvoudig tegen vluchtelingen en immigranten? Het lijkt er helaas op. Er zit een grote zweem van gevaarlijke tweeslachtigheid omheen: enerzijds wil je een christelijke natie zijn, maar aan de andere kant sluit je je af voor de ander. Dat is een bekend fenomeen hoor bij fundamentalistische christenen: je sluit je zoveel mogelijk af voor de invloeden van buitenaf en probeert te beschermen wat je hebt.

Zonde van Sodom

En een vreemde vraag tussendoor: weet je wat de zonde is van Sodom en Gomorra? Vaak wordt gedacht dat daar homoseksualiteit mee wordt bedoeld. In het boek ‘Misreading Scripture with Western Eyes’ vergelijkt de schrijver de westerse visie hierop met de visie van Indonesische christenen (waar hij werkt):

‘In the story about Lot in Sodom and Gomorrah (Gen 19:1-9), it seems very clear to us what the sin of the Sodomites was: sodomy. (We even named a sin after them!) To Indonesian Christians, the sin of the Sodomites is equally clear: inhospitality. They appeal to this verse for support: “Now this was the sin of your sister Sodom: She and her daughters were arrogant, overfed and unconcerned; they did not help the poor and needy” (Ezek 16:49). Both groups agree that the folks of Sodom were sinful.’

Het is voor mij een best belangrijk detail, toch? Dus de zonde (een van de meest vreselijke zonden in de Bijbel) zou zomaar… ongastvrijheid kunnen zijn? Mij was ook geleerd dat de zonde van Sodom ging om homoseksualiteit. Maar als je de Midden-Oosten-cultuur een beetje begrijpt, dan weet je dat er maar weinig belangrijker is dan gastvrijheid. Ga bijvoorbeeld eens bij een Syrische of Iranese asielzoeker op bezoek, dan merk je het direct.

Veel van de oude wetten (kan je o.a. vinden in het wat saaie en taaie boek Leviticus) gaan ook over omgang met vreemdelingen, armen, lenen en kwijtschelding. Even wat teksten: 1, 2,  3. Hoe kan je dan als christen je grenzen voor de vreemdelingen dicht willen gooien? Hoe kan je dan de ander lekker in zijn eigen problemen laten zitten zonder een helpende hand uit te steken?

In het Nieuwe Testament kom je ook duidelijk oproepen tegen:

Wees verheugd door de hoop die u hebt, wees standvastig wanneer u tegenspoed ondervindt, en bid onophoudelijk. Bekommer u om de noden van de heiligen en wees gastvrij. Zegen uw vervolgers; zegen hen, vervloek hen niet. Wees blij met wie zich verblijdt, heb verdriet met wie verdriet heeft. Wees eensgezind; wees niet hoogmoedig, maar zet uzelf aan tot bescheidenheid. Ga niet af op uw eigen inzicht. Vergeld geen kwaad met kwaad, maar probeer voor alle mensen het goede te doen. Stel, voorzover het in uw macht ligt, alles in het werk om met alle mensen in vrede te leven. (Romeinen 12:12-18)

Zijn het wel christenen?

Christenen, als ze niet in ieder geval een beetje lijken op Jezus, dan moet je je afvragen of het wel christenen zijn. Er zijn veel mensen die zich christenen voelen, waar ik me niet mee kan identificeren.

Het kan er bij mij niet in dat je èn christen bent èn je grenzen en deuren gesloten houdt voor vluchtelingen.

Het kan er bij mij niet in dat je èn christen bent èn voor de doodstraf (lees alleen al even de voorgaande bijbeltekst).

Het kan er bij mij niet in dat je èn christen bent, je inzet tegen abortus en tegelijkertijd niets wil doen aan zorg voor tienermoeders.

Het kan er bij mij niet in dat je èn christen bent, en je bent voor martelen. Het kan er bij mij niet bij dat je èn christen bent, en de moslims haat.

Het kan er bij mij allemaal niet in, omdat het niet op Jezus lijkt.

Dat.

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10154901376430891&set=a.50514065890.84075.751655890&type=3&permPage=1

Onze wereld zou blij met ze moeten zijn

De wereld zou blij moeten zijn met het opstaan van christenen in deze wereld. Maar het enige wat nu gebeurt is dat de wereld in angst gevangen is omdat fundamentalistische evangelische christenen mede de koers gaan bepalen in het Trumpiaanse Amerika. En dat voorspelt vooralsnog maar heel erg weinig goeds. Wat ook maar weinig goeds voorspelt is de grote voorvechters van de Joods-christelijke traditie. Alsof wat zij voorstaan ook maar iets te maken heeft met de Jezus die ik in de oude boeken leerde kennen.

Zullen we een nieuwe definitie afspreken? Een christen is iemand die Jezus wilt volgen in woorden en daden met een houding van nederigheid en zelfopoffering. Een oude uitdrukking is ook ‘je kruis opnemen en hem volgen’, ik denk dat dat daarop neer komt. En ik ben ook op weg. Niet dat ik er al ben.

Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.

PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!

Bedrag € -

[yarpp]

10 Reacties
Nieuwste
Oudste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Rich@rd
Rich@rd
6 jaren geleden

Ik merk dat binnen de “traditionele” Kerkgemeenschappen de drang naar evangelisatie groter/radicaler wordt. Steeds vaker hoor geluiden van radicalisering in de gemeente. Het lijkt wel of de kerk zich wil profileren, maar eigenlijk niet zo goed weet hoe. Bijbel-cursussen en evangelische methoden vliegen als zoete broodjes over de toonbank. Maar ook hele groei processen worden hiervoor in kaart gebracht. Maar het blijft hier niet bij. Ook hele holistische groepen worden voor dit doel opgezet. Niet… Lees verder »

Max
Max
6 jaren geleden

Het kan er bij mij niet in dat je èn christen bent èn je grenzen en deuren gesloten houdt voor vluchtelingen?….Media en politici blijven het maar over vluchtelingen hebben, terwijl het feitelijk over migranten gaat.Vluchtelingen die werkelijk alles hebben verloren, bereiken onze kusten überhaupt niet. Want vluchten kost van oudsher geld, veel geld.In de media worden vaak alle vreemdelingen op één hoop gegooid en wordt er geen onderscheid gemaakt tussen (illegale) migranten en vluchtelingen…Tot de… Lees verder »

bas
bas
7 jaren geleden

Uit mijn hart gegrepen! En het kan er bij mij ook niet in dat je én christen bent, én je niet wil inzien dat we met z’n allen de schepping saboteren, een toenemend klimaatprobleem aan je laars lapt (en daarmee je kop in het zand steekt voor toekomstige vluchtelingenstromen) Ook in dit opzicht wil ik Jezus volgen. Maar oei, beetje lastig. In de bijbel (ook niet in de Groene) geen echte aanwijzingen van Hem op… Lees verder »

Rien de Zeeuw
Rien de Zeeuw
7 jaren geleden

Andermaal bedankt voor deze blog. Ook ongemakkelijke vragen moeten gesteld worden. En dan is het prettig om te lezen hoe jij er over denkt. Dt help mij in ieder geval ook mijn eigen gedachten en opvattingen te vormen.

Tim Bouwhuis
Tim Bouwhuis
7 jaren geleden

Interessante interpretatie van het Sodom-verhaal, en ik denk dat ‘ie klopt ook. Het belangrijkste gebod in het Jodendom (alhoewel je ‘gebod’ hier niet dogmatisch moet benaderen) is ook ‘heb de vreemdeling lief’ (want u bent zelf vreemdeling geweest in Egypte)

edwin van s
edwin van s
7 jaren geleden

Gaaf stuk!
Blijf vooral schrijven.
Waarheid schuurt, voelt ongemakkelijk
maar dat is alleen maar goed
Jezus was toch een timmermanszoon?
die zal wat afgeschuurt hebben in de 30 jaar
voordat Hij zijn discipelen riep
Zijn vrede, Zijn liefde was onwrikbaar
verankerd in wie Hij was
Ik bid en hoop dat Christenen dat zullen
vinden in deze roerige tijden
Geloof, hoop en liefde
en de grootste van deze is de liefde

zegen man!

Niko
Niko
7 jaren geleden

Moge God je zegenen met ontevredenheid over gemakkelijke antwoorden, halve waarheden, en oppervlakkige relaties, opdat jij onverschrokken waarheid mag zoeken en liefde diep in je hart. Moge God je zegenen met woede over onrechtvaardigheid, onderdrukking en uitbuiting van mensen, opdat jij onophoudelijk mag werken aan rechtvaardigheid, vrijheid en vrede voor allen. Moge God je zegenen met tranen die mogen vloeien met hen die lijden aan pijn, afwijzing, of het verlies van een geliefde, opdat jij… Lees verder »

David
David
7 jaren geleden

Heel interessant, Wouter, en het is zeker goed. Ik bedoel, je kan beter veel te lief zijn dan een beetje fout. Maar ik heb altijd een onderscheid gemaakt (hoewel het er niet staat) tussen je individuele levenshouding (christen zijn) en de collectieve (politiek). Als in de tijd dat Leviticus werd geschreven een vluchteling het dorp in kwam, werd hij gastvrij ontvangen. Maar als de 500 inwoners een grote groep gewapende vluchtelingen aan zagen komen, ging… Lees verder »

Vivianne
Vivianne
7 jaren geleden

En dit is voor ons ook de waarheid! Wij zijn 1,5 jaar geleden ook tot geloof gekomen Wouter,maar voelen ons tot geen enkele ‘kerk’ aangetrokken,we voelen de liefde van God en we bidden tot hem,Hij heeft mijn man genezen van een angststoornis van 27 jaar grote doffe ellende,wij zijn met zijn tweeën omdat niemand in onze vriendenkring en familie ‘geloven’.De mensen die we kennen in het geloof brengen nieuws waarbij we eigenlijk spontaan weer atheïst… Lees verder »