Antonius de Grote, ook wel Antonius van Egypte genoemd, was een monnik die rond het jaar 356 is gestorven. Hij is een van de woestijnvaders en over zijn leven is veel opgeschreven door zijn leerling, Athanasius de Grote. Er zijn vele anekdotes bekend van de woestijnvaders en moeders, de gelovigen uit de eerste eeuwen van het christendom. Het zijn eenvoudige verhalen uit ver vervlogen tijden die vandaag de dag verrassend vaak nog superrelevant blijken te zijn. Zoals de volgende anekdote waarin Sint Paulus van Thebe (gestorven in 342 na Christus) hem komt opzoeken:

Eens kwam Vader Paulus bij Antonius op bezoek, toen deze juist bezig was aan drie monniken les te geven over een zeer moeilijke kwestie uit het geloof. Paulus trok zich in een hoekje terug en wachtte stil tot vader Antonius klaar zou zijn.

Antonius vroeg aan de jongste van de drie monniken hoe hij over de kwestie dacht. De jongeman ging er onmiddellijk op in; wat aan zijn kennis ontbrak, vulde hij aan met zijn vuur en enthousiasme. Toen hij uitgesproken was, bleef vader Antonius enige tijd stil, en zei toen: “Het juiste antwoord heb je nog niet gevonden.”

Toen kreeg de tweede het woord. Hij was al wat ouder, had al wat boeken gelezen en ervaring opgedaan. Hij koos geleerde woorden en formuleerde voorzichtiger. Toen hij uitgesproken was, zei vader Antonius: “Ook jij hebt het juiste antwoord nog niet gevonden.”

Tenslotte mocht de oudste van de drie een antwoord geven. Hij liet lange stiltes vallen, sprak bedachtzaam en je kon merken dat hij al veel boeken had gelezen en een lange gebedservaring achter de rug had. Toen hij was uitgesproken, merkte vader Antonius op: “Toch heb je het juiste antwoord nog niet gevonden.”

Op het moment, dat hij zijn mond opendeed om zelf iets over de zeer moeilijke geloofskwestie te zeggen, bedacht hij dat vader Paulus nog altijd in zijn hoekje zat. Hij wendde zich tot de oude abt en vroeg: “Vader Paulus, zou u er misschien iets over kunnen zeggen?” Nu bleef het geruime tijd stil. Tenslotte zei vader Paulus: “Ik weet het niet…”

Vader Antonius wendde zich tot zijn drie leerlingen en met opgestoken vinger zei hij: “Vader Paulus heeft het juiste antwoord gevonden.”

De verhalen blijken inderdaad relevant voor vandaag te zijn. ‘Ik weet het niet’ als het goede antwoord op ingewikkelde theologische kwesties. Hoe mooi is dat?

Icon van de ontmoeting van Antonius en Paulus

Ontmoeting van Antonius de Grote en Vader Paulus. Een centaur is te zien op de achtergrond.

Mythisch

Vaak blijken de legendes en mythes uit oude tijden bol te staan van allerlei mytische elementen. Zoe zie je op bovenstaande icon ook een centaur, een paardmens. Of wat te denken van het verhaal dat is doorgegeven over de begrafenis van Vader Paulus. Want bij een van de ontmoetingen met Antonius had deze de oude Paulus beloofd dat hij hem na zijn dood zou begraven. Toen Paulus inderdaad overleden was, trof Antonius hem nog aan in een biddende houding. Het lijk werd bewaakt door twee leeuwen, die alle roofdieren van de heilige afhielden. Op Antonius’ aanwijzing groeven zij het graf en zagen toe, hoe Antonius de man begroef. Nadat ze van hem de zegen hadden ontvangen, verdwenen ze weer in de woestijn.

Wat ik hier mee moet, weet ik niet 1-2-3. Dat Paulus goed was in bidden misschien? Dat Antonius zijn woord hield? Dat de Almachtige zelfs zijn dieren stuurde om de heiligen te beschermen om hen een waardige begrafenis te gunnen? Het is een mooie mythe, maar de relevantie voor vandaag de dag is voor mij wat ingewikkelder te vinden 😉Daar zijn anderen weer beter in (Mattias Rouw, ik kijk even naar jou).

Bron