Pauw moet wat genuanceerder worden over het christelijk geloof. Maar Tijs van den Brink is niet zo positief over moslims. Daar is er opeens niet zoveel nuance. Wel wat, maar dan in de zin van ‘wij hebben het al geleerd, zij zijn nog niet zover‘ (bron). Ik moet denken aan het wereldbeeld waar ik mee opgroeide.

Al het andere was fout

De paus was de antichrist. Dat werd mij geleerd, zo’n 30 jaar geleden. Alles dat anders was dan onze streng gereformeerde overtuiging, was brandhout voor het eeuwige hellevuur. Wij hadden het goed, zij hadden het fout. De angst en afkeer die mij werd aangeleerd in mijn jonge jaren, werden vooral geprojecteerd op foute christenen. Je weet wel, een beetje fout was het ergste wat je kon overkomen. Mensen die dàchten dat ze het goed hadden, maar die ten diepste zichzelf voor de gek hielden.

Nog steeds houden ze krampachtig vast aan het vol gas zingen van een te oude psalmberijming, keihard op het orgel en vooral op hele noten. Want wij zijn beter dan zij. Nee, wij zijn natuurlijk net zo slecht en zondig, dat weten we ook wel, maar wij weten het in ieder geval. Dus wij weten beter dan zij. En alle katholieken zullen het niet redden. Voor moslims moet je oppassen. En atheïsten zijn vooral gekwetste zielen die gewoon niet willen toegeven dat ze vergeving nodig hebben.

Zo. Lekker duidelijk.

Van een afstand kan je hier gemakkelijk naar kijken. Ik kijk erop terug. Toch vind ik de tendenzen overal terug. Is het niet zo dat het de basale overtuiging is dat wij beter zijn dan zij?

Ziek van grove misdaden

De stelling dat er maar weinig wreedheden worden gepleegd in de naam van de christelijke God wordt hardop geroepen. Dat is dan in vergelijking met wreedheden die worden gepleegd in de naam van de God van de moslims. Maar is dat wel zo? Natuurlijk word ik er ziek van dat er zulke grove misdaden tegen mensen worden gepleegd, dat vrouwen als vee worden behandeld in sommige delen van de wereld. Ik word er ziek van als ik hoor dat mannen, vrouwen en kinderen standrechtelijk worden geëxecuteerd. Ik word er ziek van dat sommige extreme moslims God als motivatie gebruiken om anderen te kwetsen.

Maar even tussendoor hè, en een beetje een zijpaadje, maar ik heb teveel verhalen gehoord uit orthodox christelijke groepen waar misbruik heerste en waar God als motivatie werd gebruikt om kinderen te laten doen wat de misbruiker wilde. En een waar onder het mom van ‘je moet toch vergeven’ in feite ernstige zaken onder de pet werden gehouden. Daar ben ik trouwens minstens zo ziek van.

Wil je vrede?

Een oude wijsheid zegt dat je alleen maar vrede krijgt als je je in je tegenstanders en vijanden verdiept. Je zult met hen in gesprek moeten gaan, hen gaan leren kennen, hun kant van het verhaal zien, hun perspectief zien.

Dat is ook op het gebied van religie en religieuze vrede. Voor mij is een wereld opengegaan door steeds meer met mensen met een andere overtuiging dan de mijne in gesprek te gaan. Je kan vaak goed vrienden zijn met moslims is mijn ervaring. De grootste uitdaging in vriendschap met een moslim is meestal niet religieus, maar vooral cultureel. Ik kom dezelfde culturele complexiteit tegen in relatie met mensen uit bijvoorbeeld de Filipijnen en India die een hele andere omgangsvorm kennen en andere normen en waarden hebben. Af en toe is de relatie met mijn Amerikaanse vrienden ook minstens zo complex, omdat er zo anders tegen onze zelfde wereld wordt aangekeken.

Moslims veroorzaken de ellende

Zijn het de moslims die oorzaak zijn van de ellende in deze wereld? Naar mijn weten zijn het op veel plekken juist verschillende stromingen van moslims die elkaar naar het leven staan. Ja, tuig, ellende, vreselijk.

Natuurlijk deden christenen dat ook, maar dat was vroeger (lees een paar eeuwen geleden) en wij hebben ondertussen bijgeleerd. Wij zijn verder in onze inzichten. Er waren kruistochten en inquisities, maar dat ligt allemaal ver achter ons. Nu zijn wij van het christelijke westen gewoon beschaafd.

Dan negeer ik trouwens maar even voor het gemak allerlei gewelddadige christelijke groepen in delen van Afrika.

* tekst gaat door onder deze video. 

Wij doen het gewoon beschaafd

Voor een gemiddelde niet-westerling wordt ‘het westen’ inderdaad gezien als christelijk. Zoals een gemiddelde westerling alles rondom het Midden-Oosten islam (behalve het Joodse volk dan hè).

En wij zijn gewoon beschaafd.

Let wel, wij sturen heel beschaafd een leger af op een regime dat fout is, wij in het westen stoppen tegenstanders heel beschaafd in een gevangenis met een terrorisme wet die maar weinig mogelijkheid voor de tegenstander openhoudt. Wij slopen gewoon natuurgebieden, heel beschaafd, omdat wij olie en gas nodig hebben en laten de rotzooi die we hebben veroorzaakt tot in lengte van jaren achter voor een bevolking die al jaren is uitgebuit. Dat tot meerdere eer en glorie van onze economie dan.

Maar wij zijn in ieder geval geen terroristen.

Denken we dan. Maar is dat niet de christelijke terreur?

Omgang met oude teksten

Zoveel soorten christenen ik ben tegengekomen, zoveel soorten moslims kom ik tegen. Er zijn er die zeer strikte opvattingen hebben, er zijn er die zich zien als vrijgevochten. Er zijn er die het belangrijk vinden om de oude kijk op oude teksten te handhaven en er zijn er die het belangrijk vinden om alles in een genuanceerd historisch perspectief te plaatsen. Er zijn er die alles letterlijk willen hebben, er zijn er die alles vloeibaar willen maken. Ja, dit gaat op voor zowel christenen als voor moslims. Er zijn christenen die op basis van oude teksten homo’s haten en er zijn christenen die op basis van dezelfde oude teksten homo’s gelijkwaardig zien. Er zijn christenen die op basis van oude teksten de wereld naar zijn einde zien gaan en denken dat zorgdragen voor milieu Gods plannen voor het einde in de weg staan. Er zijn christenen die op basis van dezelfde oude teksten het belangrijk vinden om zorg te dragen voor onze aarde en deze niet uit te putten. En er zijn veel dingen die christenen geloven en bespreken in besloten groepen, maar nooit zullen verkondigen in het openbaar.

Waarom die afkeer?

Waarom blijft er zo’n afkeer van christenen naar moslims toe? Waarom is het niet mogelijk om de nuances te zien in beide groepen? Er zijn zoveel mensen van goede wil. Om de opvatting van de strikte groepen te projecteren op iedereen is net zoiets als koning Willem-Alexander betichten van onverdraagzaamheid omdat er anderen zijn die zich ook christelijk noemen, maar zich afzetten tegen alles dat niet orthodox gereformeerd is?

Voor sommige mensen die zich christen noemen is de Bijbeltekst ‘oog om oog, tand om tand’ de meest favoriete. Voor anderen de tekst ‘heb je vijanden lief’.  Het staat beide in de Bijbel ja.

De priester en de imam

Het zou goed zijn om als christenen niet zo betweterig te zijn, maar vooral mensen van goede wil te zijn. Goede wil om te luisteren, om bruggen te bouwen. Het is te simpel om het mantra ‘wij zijn beter dan zij’ steeds maar weer uit de kast te trekken. De brug wordt niet gebouwd door het onderscheid te maken. Ik herhaal maar weer de Amazon Prime Commercial, waar een imam en een priester samen een kopje thee drinken.

Heb vrede. Shalom. Salam.