De religieuze fanatiekeling is altijd een interessant ingrediënt voor een spannende thriller. Ze zijn geobsedeerd door hun religieuze overtuiging en zijn bereid om alles op te geven voor het grotere doel. Want als er één ding is, dan is dat het doel alle middelen heiligt. Maar er zijn twee manieren om fanatiek een opvatting te volgen.

Gelovigen uit de eerste eeuw

Ook gelovigen uit de eerste eeuwen waren fanatici. Alleen waren zij in veel gevallen zeer overtuigd op een andere manier. Niet door het oppakken van wapens en het gebruik van onderdrukking. Maar zij waren fanatiek door het geweldloos ondergaan van onderdrukking en onrecht en op die manier brachten zij een verandering in de maatschappij.

Door het bloed van de martelaren ging de kerk groeien. En deze religieuze fanatiekelingen waren anders dan wat we heden ten dagen zouden zien. Zij ondergingen het onrecht, zoals hun grote voorbeeld Jezus en de apostelen hadden gedaan.

Geweldloze strijd

Door de tijd heen is er een gestage stroom aan voorbeelden van geweldloos verzet.

Nelson Mandela zorgde voor een ommekeer in de Apartheid, niet door een gewelddadige opstand te organiseren, maar door vriendschap te sluiten met zijn bewaker terwijl hij een levenslange veroordeling uitzat op Robbeneiland.

In de jaren twintig werd Mahatma Gandhi gearresteerd. Hij wilde, samen met anderen, een onafhankelijk India, dat op dat moment onder Britse gezag stond. Zijn hele leven was hij tegen gewelddadig verzet. Maar burgerlijke ongehoorzaamheid was volgens hem wel een goede manier om te protesteren. Hij streed voor een onafhankelijk India, maar ook voor een vreedzame omgang tussen verschillende religieuze en culturele groepen.

Hardleers

De geschiedenis laat zien hoe hardleers de mensheid is. Daar waar in de eerste eeuwen het bloed van de martelaren het zaad van de kerk was, daar raakte de kerk later vervlochten met de macht en vierde corruptie hoogtij. De monnikenbeweging kwam op als protest tegen deze hang naar macht en instituut van de kerk.

Als je kijkt naar de recentere geschiedenis dan wordt de erfenis van mannen en vrouwen die grote offers hebben gebracht nogal eens aangetast door corruptie, populisme en nationalisme.

Wetenschappelijk onderzoek naar religieus geweld

De University of Nevada Reno (USA) deed onderzoek naar religieus geweld. En wat blijkt uit dat onderzoek? Er zijn mensen die zeggen dat ze hun geloof en godsdienst begrijpen, weten waar ze voor strijden, maar dat in werkelijkheid niet doen. Dit is een gevaarlijke groep mensen. Zij blijken meer bereid tot religieus geweld.

‘Er worden allerlei citaten uit de christelijke Bijbel genoemd, maar in werkelijkheid hebben maar weinigen het gelezen. Religieuze boeken worden daarom foutief geciteerd of gebruikt op een manier die slechts hun eigen persoonlijke vooroordelen ondersteunen of hun verknipte wereldbeeld‘, zo schrijft de auteur van het onderzoek. ‘Mensen kiezen niet alleen de verhalen uit een religieus geschrift om hun ideeën te onderbouwen, ze denken ook dat bepaalde uitspraken uit hun heilige boek komen, terwijl deze er niet in staan.‘

Naïeve gelovigen

Je krijgt een giftig mengsel als mensen denken dat hun God hun ideeën ondersteunt, of dat hun heilige tekst dat doet. Dat zijn mensen die sneller iets zullen zeggen als ‘ik zal iemand doodschieten als ik geloof dat God dat van me vraagt‘ of ‘in onze wereld moet er geen genade zijn naar de slechte mensen.’

De bevindingen gingen op voor zowel christenen als moslims. Moslims die een pad van vrede willen bewandelen hebben een betere kennis van de Koran (of zij zijn er in ieder geval eerlijk in dat ze het niet weten), dan zij die geweld prediken. En bij christenen is dat precies hetzelfde.

Zachtmoediger, nederiger

Echt meer kennis hebben van een heilige tekst zal zijn effect hebben op een volgeling ervan. En blijkbaar wordt je er nederiger van, wat terughoudender. Minder oordeel over de ander en misschien wat meer over jezelf (want daar is immers altijd wel wat te verbeteren).

Pas op voor religieuze betweters, buitensluiters, hoogmoedigen. Zij die hun oordeel over de ongelovigen, de kafir, klaar hebben. Die precies weten wat het eindoordeel over iemand zal worden. Die weet of je binnen bent of buiten. Die je verachtelijk of minderwaardig vindt. Pas op voor gelovigen in opvallende kleding die je waarschuwen dat alles fout aan je is.

Pas op voor alles wat liefdeloos is.

Want wie niet lief heeft, kent God niet.

God is liefde.

Bron onderzoek | Bron