Dit is een gastblog van Robin Effing, docent sociale media bij de Academie Creatieve Technologie van Saxion.

Sociale media en kerk. Lang niet alles heeft zin. Veel kerken verspillen tijd, geld en moeite doordat ze sociale media nog te veel als een speeltje zien. Facebook, YouTube, LinkedIn en Twitter zijn serieuze relatiemiddelen die kunnen bijdragen aan de opbouw van kerkgemeenschappen. Daarvoor moet er vooraf wel iets gebeuren, namelijk het opstellen van een sociale media strategie. Anders blijft het bij een onrealistische droom.

[ba-youtubeflex videoid=”-2eFuiufB7M”]

Redenen voor een sociale media strategie

Waarom zouden kerken zich moeten bezighouden met het formuleren van een sociale media strategie? Bijvoorbeeld hierom:

• Er is een overvloedig aanbod van kanalen: Facebook, Twitter, LinkedIn, YouTube, Google+, Instagram, Pinterest, Skype, Vine, Reddit, Foursquare, etc.
• Sociale media vormen geen doel op zich, sociale media blijven middelen voor iets anders
• Sociale media zijn niet goed of slecht, ze hebben geen moraal en de waarde hangt af van de toepassing
• Bezinning is noodzakelijk; wat is de kernboodschap en de identiteit die naar voren moet komen
• Wisselende successen; veel sociale media initiatieven zijn verspilde moeite, strategische initiatieven zijn wel de moeite waard
• Tijdsgebrek beroepskrachten; de tijd van pastorale professionals als pastores, dominees, aalmoezeniers en geestelijke verzorgers moeten gericht worden ingezet
• Uitgaan van een doelgroep; preaching to the choir of nieuwe media evangelisatie?

Stappenplan

Als de noodzaak voor het hebben van een strategie onderkend wordt, wat zijn dan de vervolgstappen? Hoe komt een kerk tot een sociale media strategie? Met het volgende stappenplan kunnen kerken een strategie formuleren:

Stap 1 » Over het hoe en waarom van het bestaan van deze kerk

• wat is de identiteit van deze kerkgemeenschap?
• wat zijn de kernwaarden waar deze kerkgemeenschap voor staat?
• wat zijn de zwakke en sterke punten van deze kerkgemeenschap?
• wat zijn het doel, de missie en de visie van deze kerk?

Stap 2 » Over de richting en toekomstplannen

• wat zijn aankomende veranderingen voor deze kerk?
• met welke ontwikkelingen wordt deze kerk geconfronteerd de komende jaren?
• wat is het algemene beleid voor het komend jaar?
• wat zijn speerpunten in het beleid van deze kerkgemeenschap?

Stap 3 » Externe trends en ontwikkelingen

• wat zijn de belangrijkste trends, ontwikkelingen en statistieken in de externe omgeving ten aanzien van sociale media?
• hoe en met welke impact verandert het gebruik van sociale media door mensen?
• in hoeverre worden sociale media ook daadwerkelijk gebruikt in de praktijk?
• zijn er aanverwante maatschappelijke, sociologische of kerkelijke trends

Stap 4 » Doelgroep bepaling

• Stel personas op. Maak twee tot vijf voorstellingen van uw ‘ideale klant’ die u met sociale media wilt bedienen.
• Houd er rekening mee dat sociale media niet exclusief jongeren betreft.

Stap 5 » Thema’s formuleren

Benoem en prioriteer de beleidsthema’s waar sociale media aan bij zouden kunnen dragen. Doe dit in een strategiesessie met de kerkleiding.

• Bereid voor aanvang van de strategiesessie een lijst van maximaal tien mogelijke strategische thema’s voor op basis van de uitkomsten van stap één en twee. Enkele voorbeelden van thema’s die leven in een gemeenschap zijn missionair zijn, onderricht of presentie.
• Prioriteer in de strategiesessie de thema’s zodat er tussen de drie en vijf thema’s overblijven. Dat zijn de thema’s waar sociale media in de eerste plaats aan zou moeten bijdragen.
• Formuleer doelen. Voorbeelden: meer betrokkenheid, betere catechese/geloofsonderricht, meer transparantie in organisatie, evangelisatie.

Stap 6 » Ambitieniveaus bepalen

Ter voorbereiding op de tweede strategiesessie wordt er nagedacht over ambitieniveaus.

• De thema’s uitsplitsen naar ambitieniveaus. Een hoger ambitieniveau draagt bij aan een potentieel grotere bijdrage aan de verwezenlijking van een doel bij een thema. Daarnaast vereist een hoger ambitieniveau ook een zwaardere inzet van mensen en middelen.
• De gewenste niveaus bepalen in de tweede strategiesessie. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de lokale cultuur, het tempo en de vertreksituatie van de kerk. Waar staan we nu? En waar willen en kunnen we realistisch staan over twee jaar?

Stap 7 » Bepalen van benodigde activiteiten en deelprojecten

Naar aanleiding van de twee strategiesessie worden de gekozen thema’s en ambitieniveaus verder geconcretiseerd in een samenhangend overzicht van:

• benodigde deelprojecten, experimenten en/of campagnes
• volgorde, afhankelijkheden tussen deelprojecten
• de projectorganisatie: wie doet wat, verantwoordelijkheden regelen

Stap 8 » De planning visualiseren in het spoorboekje

• wanneer worden welke projecten uitgevoerd in de komende twee jaar?
• kan er onderscheid gemaakt worden tussen ontwikkeling en beheer? (b.v. inrichten Facebook pagina versus gebruik en onderhoud van deze pagina)

Stap 9 » Sociale Media Strategie plan opstellen en verankeren

Met de uitkomsten van de eerdere acht stappen kan een samenhangend strategieplan worden opgesteld of een beknoptere onepager welke de strategie samenvat. Het is aan te raden om deze strategie officieel vast te stellen in een vergadering van diegenen die de kerk leiden.

Met het stappenplan krijgen kerken de mogelijkheid om verantwoorde stappen te zetten en te bouwen aan de kerk van morgen op basis van een stevig fundament. Een fundament op rotsgrond.

Meer weten?

In het boek De sociale netwerkkerk: De verbindende kracht van Facebook, YouTube, Twitter en LinkedIn (verschenen op 12 april 2013) leest u meer over strategiebepaling, kunt u uitgebreider lezen over dit stappenplan en ziet u praktische voorbeelden.

Auteurs: Robin Effing, Ds. Jan Holtslag, Pastor Anton ten Klooster, Pastor Roderick Vonhögen, Albert Wieringa, Sven Wielstra, Prof. Dr. Jos van Hillegersberg en Prof. Dr. Theo Huibers.