religie is geen psychische aandoening

Religie is geen psychische afwijking

4 min leestijd

… en je bent niet gestoord omdat je gelooft.

Vaak kom ik reacties tegen op geloof en religie dat mensen die geloven achterlijk zouden zijn, dat je psychisch hulpbehoevend zou zijn als je religieus bent. In een blog van Chris Stedman (zelf humanist) kwam ik 5 redenen tegen waarom dat niet opgaat. Ondanks dat atheïsten met deze uitspraak graag de oren wassen van gelovigen. Chris Stedman haalt een aantal interessante quotes aan. Ik vertaal zijn blog, geschreven vanuit het oogpunt van humanist, atheïst, grof:

religie is geen psychische aandoening

1. De vergelijking gaat niet op

Soms wordt de uitspraak door atheïsten gewoon gebruikt om te beledigen. Maar laten we uitgaan van de goede intenties. Vaak worden de definities van religie en psychische afwijking door elkaar gehaald. Miri Mogilevsky (zelf atheïst, mental health advocate) zegt het volgende, vrij vertaald:

“Religie en geestelijke ziekte zijn verschillende psychologische processen. Religieuze overtuigingen kunnen het gevolg zijn van cognitieve processen die adaptief zijn, dus zich willen afstemmen en aanpassen op de omgeving zoals het zich onderdeel voelen van een groter geheel.”

Jesse Bering schrijft in The Belief Instinct:

“Mensen die bijvoorbeeld hun huis niet durven te verlaten zonder een paniekaanval te krijgen of de neiging hebben om honderden keren per dag hun handen te wassen ervaren symptomen die hun leven overnemen en bepalen. Alleen in extreme gevallen werkt religie op deze manier.”

Oftewel: religieuze overtuigingen kun je wel irrationeel vinden, maar het betekent niet dat het een psychische of geestelijke afwijking is.

2. ‘Psychische aandoening’ is geen belediging

Zeker niet alle atheïsten willen gelovigen beledigen, maar sommigen willen dat juist wel doen. Het zou logisch moeten zijn, maar toch moet gezegd worden: een psychische aandoening mag je nooit gebruiken als belediging, vooral omdat juist mensen met een psychische ziekte nogal eens zitten in de onbegrepen hoek.

“Het gelijkstellen van religie en psychische ziekte is schadelijk voor een aantal redenen. Aan de ene kant probeer je met plezier religieuzen, gelovigen te beledigen, aan de andere kant zet je mensen op een bepaalde manier die serieus worstelen met een psychische aandoening.” (Mogilevsky)

De oproep van Stedman is dat atheïsten, agnosten en humanisten actief zouden moeten bijdragen aan de waardigheid voor alle mensen en niet bij te dragen aan het ‘ontmenselijken’, ‘dehumaniseren’ van èn gelovigen èn mensen met een psychische aandoening.

3. Religie gaat vaak over ‘welzijn’

Religie moet niet worden geassocieerd met een ziekte, maar veelmeer met welzijn en welbevinden. David Yaden, een humanistisch kapelaan zegt:

“Religie is veel en is vooral moeilijk te definiëren. We zouden het goed kunnen gebruiken voor overtuigingen van een bovennatuurlijke werkelijkheid. Onderzoek wijst eerder een andere kant op. Als het gaat over wat bijdraagt aan geestelijke gezondheid blijkt dat religieuze mensen meer positieve emoties hebben, meer zin in het leven, meer tevreden zijn met het leven, beter kunnen omgaan met trauma’s, meer fysiek gezond zijn, meer sociaal verbonden zijn en niet meer dan gemiddeld worden gediagnosticeerd als met een psychische aandoening.”

Oftewel, het is bijna ironisch als atheïsten religie een geestelijke ziekte noemen omdat zij niet de omgeving hebben (zoals een religieuze gemeenschap) die juist bij kan dragen aan geestelijk welbevinden.

4. Het houdt je af van het stellen van de echte vragen

Als je religie een psychische aandoening vindt stel je niet de juiste vragen. Hoe komt het dat religie zo aantrekkelijk is voor veel mensen? De seculiere samenleving zou wel eens wat mogen afkijken van hoe religieuze gemeenschappen juist bijdragen aan het welbevinden van mensen.

“Als een maatschappij gebaseerd zou worden op seculiere waarden, moeten we heel voorzichtig zijn met wat we pathologiseren. Echte vrijheid betekent ook de vrijheid om te geloven wat je wilt, zonder dat je bang moet zijn om het labeltje ‘ziekte’ opgeplakt te krijgen.” (Yaden)

  5. Atheïsten en theïsten hebben samen een uitdaging

Als je kijkt naar de wereld, dan word je geconfronteerd met het lijden in deze wereld. Of je nu atheïst bent of theïst. In plaats van de strijd hierover aan te gaan en groepen als gestoord weg te zetten zouden we samen ons het lijden in de wereld moeten aantrekken. Daarbij, we hebben meer overeenkomsten dan je zou denken:

“Als je zegt dat religie een psychische aandoening is, verbloem je in feite dat we allemaal – ja, atheïsten ook – regelmatig irrationeel denken. Als irrationeel denken een psychische afwijking is, dan zijn we allemaal psychisch ziek, en dan heeft deze uitdrukking geen enkele waarde meer. De term ‘psychische afwijking’ moeten we bewaren voor mensen die echt lijden en hierdoor moeite hebben met het leven.” (Mogilevsky)

Reacties, graag!

Ik ben benieuwd naar reacties, zeker ook van humisten en atheïsten. Hoe zouden religieuzen en niet-religieuzen het beste met elkaar in gesprek kunnen gaan? En wat kunnen religieuzen van niet-religieuzen leren?

Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.

PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!

Bedrag € -

[yarpp]

10 Reacties
Nieuwste
Oudste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
DaTruth
DaTruth
7 jaren geleden

Reacties weghalen omdat je de waarheid niet aankan, typisch christelijk. Het feit dat experts besloten hebben om het wel als afwijking te zien zegt meer dan de mening van een subjectieve Creationist

Frans
Frans
9 jaren geleden

“En wat kunnen religieuzen van niet-religieuzen leren?” Het punt is dat zowel religieuzen als niet-relgieuzen (er vanuit gaand dat beiden een minimale zekerheid hebben over het wel of niet hanteren van een religieus wereldbeeld) in verschillende en vrijwel onverenigbare paradigma’s leven, en m.b.t. hun wereldbeeld verschillende leersystemen hanteren met verschillende leerdoelen. Als iemand uit de ene groep iets van de andere groep leert, is dat meestal ter versterking van het eigen wereldbeeld. Want zodra men… Lees verder »

vergetennick
vergetennick
9 jaren geleden

Geloof is geen psychische aandoening. Religie is iets wat gewoon hoort in de menselijke evolutie, samen bind en rede geeft. Ik zie mijn allergie jegens soms dood normale christenen (die dan een bepaalde religieuze mening hebben) meer als een aandoening. Desalniettemin God blijft een moordenaar waar ik nooit achter zou kunnen staan. Dat is het gezonde stukje er van.

Kees
Kees
9 jaren geleden

Alles wat op deze pagina staat, zijn op meningen gebaseerd niks feitelijks aan succes met jullie problemen verder.

Gerard
Gerard
9 jaren geleden

Religie is een cultureel overgedragen mentale aandoening. Als je in een fundamentalistisch gezin wordt geboren wordt je fundamentalist. Als je in een vrijzinnig gezin wordt geboren wordt je vrijzinnig en kun je op latere leeftijd zelf je keuzes maken. Dat is voor de ernstige gevallen vrijwel niet mogelijk; dan moet je wel erg sterk in je schoenen staan. Als je opgroeit in de wetenschap dat er een god is waarop je altijd kunt vertrouwen en… Lees verder »

V.D. Vrijheid
V.D. Vrijheid
10 jaren geleden

Ok geen psychische aandoening maar wel knettergekke hobby

Ingrid
Ingrid
10 jaren geleden

Ik ben t met dit artikel meer dan eens. Ik ben zowiezo van mening dat je een ieder in zijn/haar waarde moet laten ongeacht achtergrond, religie, cultuur, geaardheid, huidskleur etc. Mensen die geloven, KIEZEN voor een leven met God, geheel vrijwillig (normaal gesproken). Voor een psychiatrische/psychische aandoening KIES je NIET, dat overkomt je en/of word je mee geboren (met een aanleg voor een bepaalde kwetsbaarheid). Ik ben gediagnosticeerd met een psychische aandoening, daar heb ik… Lees verder »

jos
jos
10 jaren geleden

Religie is geen psychische ziekte nee meer een verslaving. Ik vind dat iemand verslaafd mag zijn aan wat hij/zij wil. Het is immoreel als je die verslaving overbrengt op je kinderen. De mate van verslaving verschilt per persoon en in uitwerking. Geen eigen verantwoordelijkheid, alles is gods plan. Als je jezelf wijsmaakt dat er een hemel is en voor iedereen een doel is dat goed voor je welbevinden, het lost alleen niks op. Wetenschap helpt… Lees verder »

Ingrid
Ingrid
Antwoord aan  jos
10 jaren geleden

Een verslaving is het ook niet. Want een verslaving is a. Een psychische aandoening, hij word benoemd in het grote dsm boek. B. Ik rook. Daaraan ben ik verslaafd. Ik kan er niet zonder slag of stoot mee stoppen. Zonder ontwenning. Als ik besluit niet meer te vertrouwen op God, zal ik zeer waarschijnlijk geen ontwenningsklachten krijgen. Hooguit dat ik me op de lange termijn zeer ongelukkig voel en eenzaam misschien. Maar zweten, hartkloppingen en… Lees verder »