Misschien is God wel veel meer verborgen dan ik mezelf had aangepraat. Hij was zo lekker duidelijk, regelmatig systematisch, voorspelbaar en benaderbaar. Nu is hij minder duidelijk dan in mijn evangelische en reformatorische geloofsperiode. Misschien is God dan, voor mij persoonlijk in ieder geval, veel meer in mysteriën gehuld. Maar dat wil nog niet zeggen dat de passie is gedempt, dat de liefde is uitgedoofd. Dat wil niet zeggen dat de geest is uitgedoofd en de hoop verdwenen.

Regels, kennis en wetmatigheden

Het vreemde is dat het misschien juist andersom is. Hoe kan de liefde groeien in een systeem die slechts bestaat uit regels, kennis en wetmatigheden? Hoe kan de passie je gaande houden als alles wat voor je ligt toch al bekend en voorspelbaar is? Hoe kan je verrast worden als het enige in je geloof betekent dat je van van alles kan zeggen of iets klopt of niet?

Hoe kan je in een God geloven als hij kan worden teruggebracht tot een tabel met voorspelbare wetmatigheden, tot een emotieloos aanvaarde mening, tot koude lijsten met bijbelteksten, tot kille vensters op de hemel?

Ongemak door het onbekende

Door de eeuwen heen zijn beelden van God bedacht, gemaakt, aanbeden en weer gesloopt. De plek waar de ene tot tranen toe geroerd werd was voor de ander de plek van ultieme ketterij. De plek waar de ene walging ervoer daar zag de ander schoonheid. Daar waar uiteindelijk angst won, daar stierf de liefde. Hartstochtelijk hebben gelovigen andere dierbare schepsels van God vermoord, denkende de Allerhoogste een dienst te doen. Gepassioneerd hebben gelovigen het oordeel van God uitgestort over prachtige zielen, angst ingeboezemd voor eeuwige wraak en voor de straffende Almacht. Want op die manier is God helder, duidelijk, een schema, een systeem en lekker voorspelbaar.

Opluchting vanwege het onbekende

Is het niet eigenlijk een opluchting dat we de God die de wereld heeft gemaakt maar weinig kunnen omschrijven? Hij heeft geen mensen nodig, geen huis om in te wonen, geen mensen die hem wakker maken, geen liedjes om zich gelukkig te voelen, geen gebeden om in beweging te komen, geen theologie om er te zijn, geen ketters om mee te kunnen argumenteren. God is. En dat helemaal onafhankelijk.

Misschien was het wel precies de bedoeling, dat we zoekende zijn. Zoekend en onduidelijk, maar zeker ook gepassioneerd en hoopvol. Geen uitgestippelde routes, geen vaststaande uitkomsten.

Wirwar

Ergens lijkt God op hoe wij zijn, en lijken wij ook op hem. Maar op hetzelfde moment is hij totaal anders, moet hij wel totaal anders zijn. Daar, in de wirwar van onmogelijkheden om het de juiste woorden te kunnen geven, daar is God verborgen. Ver weg, dicht bij. Te ver weg om naar toe te kunnen reizen, te dichtbij om te kunnen zien. In ons, om ons heen. Overal en precies hier. Niet te grijpen, niet te omschrijven, subjectief.

Liefde voor een onbekende God

Ik heb natuurlijk allerlei ideeën over God. Zoals jij die ook hebt. De angst is me wel om het hart geslagen toen het kaartenhuis van de ‘tabellen-God’ in elkaar stortte. Zou ik God ooit nog tegenkomen, zou ik nog ooit kunnen geloven? En als dat al zou kunnen, zou ik dan God nog steeds kunnen liefhebben, me kunnen laten omarmen door deze God? Er was de angst dat de passie voorgoed zou worden uitgeblust samen met de conclusie dat God niet lijkt op de God van mijn jeugd.

Open uitnodiging

De werkelijkheid is gelukkig anders. De passie is niet weggevloeid met de veelheid van vragen. De vraag naar de echtheid van de systemen van de kerk en geloof heeft veel laten omvallen. Met alle verwachte afwijzingen van sommige christenen erbij. Wat me aanjaagt is misschien het weinig theologische dat Paulus tegen de denkers van zijn tijd vertelt: God is er, hij zit overal achter, maar je kan hem alleen maar vinden als je op zoek gaat. Wij zijn door hem gemaakt, hij lijkt ook nog eens op ons, maar ook weer niet (Handelingen 17:24–29).

Mijn nieuwsgierigheid wordt gewekt door de open uitnodiging om God weer te zoeken, het onbekende te omarmen. Kan je God omarmen in het onbeschrijfelijke? Geen idee, want ik weet ook niet wie ik zal zien als ik eindelijk mijn ogen kan openen om te zien wie ik zo eeuwig lief heb.

Om het maar gemakkelijk te maken is God ook gewoon dichtbij, zo dichtbij dat ik hem op de tast moet kunnen vinden. Om me heen. En dan dichtbij genoeg om hem te kunnen omarmen. Wellicht gewoon in de ontmoeting met de ander. God in het geduld van vrienden om me heen. God in het breekbare van het leven, God in de arme en ziekte. God in de pijn en het ongemak. God in het vluchtige, niet vast te grijpen en vast te houden. God in de kramp in de ziel, in het eindeloos diepe verlangen om geliefd te zijn.

God, nog steeds heb ik lief.