Vrede met jezelf
Vandaag ben ik de dag begonnen met het liedje van Bill Fay, ‘Be At Peace With Yourself‘. Een liedje waarbij je even stil bij moet zijn. Gewoon, omde vrede te vinden. Ook vrede met jezelf. Misschien juist met jezelf.
Calvinistisch mankement
Ik denk dat het een calvinistisch mankement is dat veel mensen maar geen vrede hebben met zichzelf. Diep van binnen zijn ze ervan overtuigd dat ze niet goed genoeg zijn, niet hard genoeg hebben gewerkt, zich niet genoeg hebben ingezet. Zo zijn ook generaties opgevoed. Je moet bidden om kracht en zegen van boven, want ‘aan Gods zegen is alles gelegen’ zo was de gevleugelde uitspraak.
In maar in de praktijk betekende dat dat als iets je goed is gelukt, je vooral dankbaar zou moeten zijn. Alles ligt dus buiten je. Als je wordt opgevoed met zo’n houding, is het niet vreemd dat vrede met jezelf een lastig thema is. Immers, alles wat je doet, dat heb je niet van jezelf. ‘Wees er maar dankbaar voor’. Er is een eindeloze gedachte in je geplant dat je niet goed genoeg bent, en niet goed genoeg zult zijn. Vrede met jezelf? Nee, je moet vooral vrede hebben met God, dat was de gedachte. Het probleem is echter, dat als je zo geleerd bent om te denken, het lastig is om met God vrede te vinden want er zit een stuk onvrede in God over mij.
Dit voorgaande stukje zal door een deel van de lezers niet worden herkend. En door een deel juist heel erg. Het is jammer dat veel mensen die zich gelovig noemen en echt hun best doen om een goede gelovige te zijn, zo weinig vrede ervaren in en met zichzelf. Je zou er atheïst van worden: geen God die je altijd maar beoordeelt, geen eindeloze eindbalans om te kijken of je wel goed genoeg bent.
Vrede alleen via God?
Je zou je kunnen afvragen of vrede met jezelf alleen met God te vinden is. Dat is een eerlijke vraag die ik eerlijk gezegd lastig vind te beantwoorden. Theoretisch zou ik zeggen: ja, dit is de weg naar echte vrede als je God ontmoet. God zou de ontwerper van het leven zijn en dus ook een blauwdruk van volop leven moeten kennen. Maar hoe doe je dat? Is dat niet net ongelofelijk subjectief, een halfzachte voorstelling van de werkelijkheid? Wie heeft ooit God gezien?
De vraag die je jezelf mag stellen is welk beeld je hebt van God. Sommige voorgestelde ideeën van God zijn nu niet direct een goede voedingsbodem voor vrede; vrede met God en vrede met jezelf. Heb je een beeld van huis uit meegekregen van God die vooral ontevreden is met de mens, afkeurend naar het geleefde leven, nou, dan is vrede met God een lastige.
Nu is voor mezelf een belangrijk uitgangspunt dat God moet lijken op de Jood Jezus die ik leer kennen in de oude boeken van de Bijbel. Dat betekent ook dat ik van veel ideeën van en over God afscheid heb genomen. Als God op Jezus moet lijken, snap je opeens veel beter dat er vrede te vinden is. Misschien vooral vrede met jezelf.
‘Doe wat je vreugde brengt, dan kom je God op het spoor’
In Trouw staat een mooi interview met de Vlaamse jezuïet Nikolaas Sintobin over vreugde, en dat in het kader van de komende vastentijd. Het gaat over de ignatiaanse spiritualiteit dat een groeiende populariteit kent. Voor mij is zijn uitspraak er een om als uitgangspunt te nemen: ‘Doe wat je vreugde brengt, dan kom je God op het spoor.‘
Ignatiaanse spiritualiteit wortelt in vreugde en staat daardoor per definitie dicht bij de mens. Ga doen wat je vreugde brengt, dan kom je God op het spoor, is zijn adagium. Dan moet het wel gaan om vreugde die blijvend is, preciseert Sintobin, dus niet om roddelen of zoiets. Roddelen mag op het moment zelf leuk en aardig zijn, wie ’s avonds voor de spiegel staat, voelt zich droef.
God vinden in de zoektocht naar jezelf
Er is zeker ook vrede te vinden als God niet 1-2-3 in beeld is met allerlei spirituele handelingen zoals gebeden. Misschien werkt het juist ook andersom: dat als je vrede zoekt met jezelf, dat je dan in die zoektocht in en naar jezelf ook een glimp van de Almachtige tegenkomt. Dit is trouwens geen wetenschap, ik kan je hier geen formules voor geven, maar het zoeken naar wie je bent en wie je mag zijn, is vaak wel concreter dan naar God op zoek te gaan. Op deze manier is God niet los verkrijgbaar.
Even tussendoor: de grote lijn van de Bijbel is dat God van ver weg heel dichtbij komt. Waar eerst alleen titels als ‘de Almachtige’ en ‘Heer van hemelse machten’ worden gebruikt, daar wordt hij als ‘vader’ geïntroduceerd door Jezus. Jezus wordt genoemd als licht in de duisternis of de hemel op aarde. En als dat nog niet genoeg is, de Bijbel noemt dat God nu ín de mensen woont met de heilige Geest. Ik geef toe, dat is allemaal lastig uit te leggen, maar dit is toch wel goed te begrijpen: waar is God te vinden? Dat is niet meer ver weg met al te grote titels, maar heel dichtbij. Misschien wel vaak tè dichtbij.
Probeer je niet anders voor te doen dan je bent, probeer niet iemand anders te zijn. Sta op, ga op weg, en heb vrede met jezelf. Je moet in je eigen schoenen lopen en niemand anders zal het voor je doen. Heb vrede met jezelf, ontspan, span in, laat los, ga op weg, adem in, adem uit.
Be At Peace With Yourself
Songtekst: Be At Peace With Yourself
Door: Bill Fay
Album: Life Is People
Uitgebracht op: 2012
At the end of the day
Aint nobody else
Gonna walk
In your shoes
Quite the way
You do
So be at Peace with yourself
And keep a spring in your heel
And keep climbing that hill
And be at Peace
With yourself
In the cold winter chill
When the wind blows like hell
Theres a way
Where theres a will
Dont cry over
Milk that spilt
At the end of the day
Aint nobody else
Gonna walk in your shoes
Quite the way that you do
So be at Peace with yourself
And keep a spring in your heel
And keep climbing that hill
And be at Peace with yourself
Ik wens je vrede toe
Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.
PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!
[yarpp]
Ik geloof dat als je vrede met jezelf hebt, je een moment in je leven hebt wat je moet koesteren. Vrede met jezelf krijg je niet van God. Misschien wel bij het vinden van God maar ik durf er bij te zweren dat dat ook een moment of helemaal mooi een periode is. Het probleem van de evangelische vibes die door alle gemeentes gaat is dat je bijna wordt verplicht gelukkig te zijn. Er bestaan… Lees verder »