Ik ben op zoek naar God. Al jarenlang. Ik heb hem gezocht in degelijke bijbelstudies, in emotionele aanbiddingsconcerten, in verlichtende gedachten, in kerkdiensten, tijdens conferenties, in gebeden en in gezangen. Soms had ik ervaringen die ik duidde als God, vaak moest ik later onder ogen zien dat het slechts mijn interpretatie was van een emotie. Misschien moet ik mijn blik maar eens verleggen. Een blogje, alvast in aanloop naar een mooie kerstgedachte.

Ontsnappen aan het doodgewone

Als ik de oerverhalen uit de Bijbel mag begrijpen, dan heeft de mens een hardnekkige neiging om als God te willen zijn. Een van die oerverhalen gaat over de toren van Babel, die voor de meeste mensen tot vandaag de dag symbool staat voor de spraakverwarring die daar ontstond en de mens niet meer in staat was de ander te verstaan. Het punt echter van de toren van Babel was dat God zag wat de mens uiteindelijk van plan was. Ze wilden groots zijn, de hemel bereiken en uiteindelijk wilde de mens als God zijn.

Dit is één volk en ze spreken allemaal een en dezelfde taal, dacht de HEER, en wat ze nu doen is nog maar het begin. Alles wat ze verder nog van plan zijn, ligt nu binnen hun bereik. Genesis 11:6 (NBV)

Alles willen weten

Het oudere verhaal, het eerste verhaal, het verhaal van de schepping van de wereld en de mens en daarbij ook het verhaal van de val van de mens, gaat over precies hetzelfde thema: de mens wilde alles weten, wilde als God zijn, aan God gelijk, op zijn niveau komen te staan.

‘Jullie zullen helemaal niet sterven,’ zei de slang. ‘Integendeel, God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad.’ Genesis 3:4-5 (NBV)

Keer op keer probeert de mens het goddelijke te bereiken. En het gaat niet echt best hè, dat als God zijn.

We zijn toch een stelletje hardleerse freaks!

Nog steeds trouwens.

Als we al niet proberen als God te zijn, autonoom, onafhankelijk en aan niemand verantwoording verschuldigd, dan proberen we in ieder geval een goddelijke wereld te bereiken. Er wordt continue gepoogd om te ontsnappen aan dit aardse leven, en het hogere, het geestelijke, het verhevene, te bereiken. Door meditatie, door kennis, door ascese, door zelfdiscipline, door rituelen, door bezit, door status en invloed. Dat is misschien wel een van de oerneigingen van de mens: hoe kan ik ontsnappen aan het doodgewone. En er zit iets onder, namelijk het geniepige gevoel dat dit leven het niet kan zijn, niet genoeg, niet alles. Er moet meer zijn, het moet perfecter zijn, grootser.

Kerstkindje

De engel zei: ‘Jozef, zoon van David, wees niet bang je vrouw Maria bij je te nemen, want het kind dat ze draagt is verwekt door de heilige Geest. 21 Ze zal een zoon baren. Geef hem de naam Jezus, want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden.’ 22 Dit alles is gebeurd opdat in vervulling zou gaan wat bij monde van de profeet door de Heer is gezegd: 23 ‘De maagd zal zwanger zijn en een zoon baren, en men zal hem de naam Immanuël geven,’ wat in onze taal betekent ‘God met ons’. Matthew 1:20-23 (NBV)

Maria draagt een kind dat de naam Jezus zou gaan dragen. En doordat hij geboren zou gaan worden, ging een oude profetie in vervulling. Dat draaide om deze: het kind zou de naam Immanuël dragen, wat betekent ‘God met ons’.

Dichterbij

Is het je wel eens opgevallen dat door het hele Bijbelverhaal God steeds dichterbij komt? De verhevene, almachtige, ongrijpbare, heilige, heerser, schepper, wie kan dichtbij hem komen? Als we überhaupt al weten waar hij te vinden zou moeten zijn. De mens wilde opklimmen op Gods heilige berg, wilde alleenheerser zijn. Succes hè! Dat lukt dus niet. En wat doet God? Hij komt in ons alledaagse leven binnen. Als een baby, in een gezin, onderdeel van het doodgewone.

Niet ontvluchten

Waarom blijft er maar een neiging in de mens om juist dit doodgewone te ontvluchten, als God juist in het doodgewone wil zijn en blijkt te zijn? Waarom God zoeken in het grootse, als hij blijkbaar verborgen is in het doodgewone? Waarom God zoeken in het enthousiasme, in christelijke feestjes, in aanbiddingsconcerten, in spirituele ervaringen, in ‘het meer’ dat er zou moeten zijn? Het is nog steeds de oude neiging, namelijk om maar het alledaagse en doodgewone als minderwaardig te zien, als iets dat niet bij Gods heilige ruimte zou horen.

Het heilige doodgewone

Luister naar je leven. Kijk eens naar het eindeloze mysterie ervan. In de verveling en in de pijn ervan, net als in de opwinding en de blijdschap: tast, smaak en ruik je weg naar het heilige en verborgen hart ervan. Want in de laatste beoordeling ervan zullen alle momenten sleutelmomenten blijken te zijn, en het leven zelf is genade. ~ Frederick Buechner

Deze quote kwam ik laatst tegen en ik ben er wel een paar weken over aan het nadenken. Over hoe bijzonder het leven eigenlijk is. Niet alleen in het enthousiasme en de blijdschap, niet alleen in de feesten en het gave, maar zeker ook in verveeldheid en de pijn. Het leven is heilig en hoe dieper je zoekt, hoe meer je het heilige binnentreedt.

Niet opgeleukt met kittige liedjes

Dit beeld van een tempel is ook zo gek niet hè. De apostel Paulus noemt ons de tempel waar Gods geest woont (1 Kor 6:19). Dus mijn lijf, mijn hart, mijn ziel, dat is een heiligdom. In dit heilige, in alle facetten, daar woont God.

Ik vermoed dat jouw tempel anders is dan de mijne. In de ene tempel klinken liedjes van Andre Hazes, in de ander liedjes van Hillsong en Opwekking, in de ander klinkt heavy metal en in de volgende treurige liedjes van gebrokenheid en triestige regenbuitjes.

Eerlijk gezegd klinken bij mij in de tempel die laatste liedjes vooral. Ze zijn als wierook op het altaar van het leven dat we van de Levende in handen hebben gekregen. Dit heiligdom is niet opgeleukt met kittige liedjes en slimme concepten, maar met de rauwheid van het leven, de onvermijdelijke breuklijnen waar hemels licht door kan binnensijpelen. Het is een heiligdom waar God blijkt te wonen.

Alledaagse God

Onze lieve Heer riep de mens niet naar een verheven ervaring waarbij we kunnen ontsnappen aan het alledaagse van het leven. Geloof de predikers niet die je dit verkopen, geloof niet predikers die je het perfecte leven voorhouden als je maar op de juiste manier gelooft (of een dergelijke formulering). Geloof niet een plastic-fantastic plan die God met je zou hebben als je maar…

God is in ons alledaagse leven binnenkomen op een even mysterieuze manier. Wat ik dan wel weer een toffe gedachte vind is dat ik denk dat deze Jezus-God wel uniek is als doodgewone en alledaagse God. Welke andere god wilde en kon zo gewoontjes zijn?

Vertel de Jezus verhalen maar weer eens, je zult zien dat hij zich net zo bezeerde aan het alledaagse, rauwe leven, als dat jij dat doet. Soms knijpt het leven je de adem in de keel af, vaak is het leven adembenemend. God is er ergens in verborgen. Hij is er aanwezig. Heilig. Awesome. En dus heel gewoon.

Over het hoofd gezien

Ik vermoed dat ik en jij hem veel te vaak over het hoofd hebben gezien. Misschien herken je hem niet, omdat hij verborgen zit in de ander. Misschien herken je hem niet, omdat hij verborgen zit in het gelukkige toeval. Misschien herken je hem niet, omdat hij verborgen zit in de aandachtige verbinding met de ander. Misschien herken je hem niet, omdat hij verborgen zit in de zorg voor wat stuk is. Misschien herken je hem niet, omdat hij verborgen zit in je alledaagse, gewone, en misschien wel saaie leven.

Trouwens, als hij er dan is, dan is de hemel, Gods heilige ruimte, ook te vinden in het doodgewone.