Wie God is? De mensen die op deze vraag een sluitend antwoord geven, die vertrouw ik bij voorbaat al niet. Voor de een is God een idee, de ander een soort oerkracht, voor de ander lijkt God toch wel erg op een soort supermens met onbeperkte mogelijkheden, en voor weer anderen is God vooral de verzameling van alle diepste wensen die ze hebben, God als een goede fee die je het goede zal geven.

‘Ja maar, de Bijbel…’, krijg ik dan nogal snel terug. Zekers, de Bijbel zegt heel veel over God. Maar de Bijbel is niet eenduidig in wie God zou moeten zijn. Daar waar God in het begin van de Bijbel zelfs nog ‘de hoogste is’, een soort supergod die boven alle andere goden staat, daar is richting het einde van de Bijbel veel meer dat er slechts één God is. Dus God was eerst een van de vele. De Bijbel is dus niet overduidelijk monotheïstisch, integendeel zelfs.En ook de God van Jezus zet zich meer in een schouwspel waar de andere Goden (denk aan alle goden van de Griekse en Romeinse werelden).

De Jood Jezus leefde in een bijzonder spannende en interessante tijd, zeker wat betreft de religieuze spanningen die er bestonden. Jezus wordt al snel ‘de Heer’ genoemd, ‘de zoon van God’ en zijn boodschap gaat over ‘een koninkrijk’ en zijn boodschap is ‘een evangelie’. Het zijn allemaal termen die gaan over een alternatief voor het heersende beeld in een wereld die beheerst wordt door romeinse machthebbers die zichzelf goddelijke posities hebben toebedeeld. Is Jezus God? Daar zijn de meningen over verschillend. Wat Jezus in ieder geval beweerde is dat ‘hij en de Vader een zijn’, waarbij ‘de Vader’ zijn manier is om God te duiden. En ‘als je mij hebt gezien, dan heb je de vader gezien’. Oftewel, als je mij kent, dan weet je genoeg van God. Zo was de mens Jezus misschien wel het meeste wat we van God hebben kunnen zien. Soms denk ik wel eens: was er maar meer. Maar iedere keer als mensen beweren dat er meer is, dan komen ze met wazige ervaringsverhalen, een rariteitenkabinet, een subjectieve werkelijkheid die veel weg heeft van een grote wensgedachte en massapsychologie.

Ben ik nu sceptisch? Jawel, dat is een beetje mijn eerste versnelling. Maar ik ben zeker niet bitter. Ik denk eerder dat we het niet met meer moeten willen doen dan het aardse wat er van God te zien en te ervaren is. Dat gaat trouwens veel dieper dan je misschien denkt. Het aardse, daar is ook waar je hartstochten zijn, waar de liefde zichtbaar wordt, waar zorg en vertrouwen werken. In een andere dimensie kunnen we ook helemaal niet functioneren.

Je bent gezegend als je in het alledaagse mensen en situaties hebt die nadrukkelijker aan God laten denken. Mensen die je een ervaring geven dat er meer is. Die de hemel dichterbij kunnen laten komen. Die je hielpen om een deur naar het licht te openen. Mensen die je leerden om innerlijke vrede te vinden, zelfacceptatie en een weg van vrede leerden bewandelen. Je bent gezegend als je deze mensen om je heen hebt.

Maar, wat nu als deze mensen niet de godsgezanten blijken te zijn, niet heilig en onfeilbaar? Afgelopen dagen was er een grote conferentie in de katholieke kerk dat over het thema misbruik gaat. Wat als je bent beschadigd, je waardigheid is ontnomen, door mensen die je de weg van licht en vrede hadden moeten wijzen? Het hoeven niet alleen priesters te zijn. Het kunnen ook je ouders zijn, andere religieuze leiders of hulpverleners, die hun machtspositie misbruikten voor hun eigen walgelijke verlangens. En ik denk dat hetzelfde opgaat bij bijvoorbeeld sportcoaches en vertrouwenspersonen. Zij hadden je de weg naar vrede moeten wijzen en ze ontnamen je de vrede en waardigheid die je had. Een bloem is in de knop vernietigd en zal waarschijnlijk nooit meer bloeien.

Misschien is het daarom zo bitter als Gods voetvolk zo van de sokkel valt. Als de mensen die je moest kunnen vertrouwen je je zo tot op de vezel beschadigen. Dat mensen vervolgens de hele kerk afschrijven, ik snap het wel. Wie zegt je wat de waarheid is? Wie kan bewijzen dat aandacht oprecht is? Wie kan je verzekeren dat dit een uitzondering is? En mensen die zeggen namens God te spreken, daar zou je meer van mogen en moeten verwachten.

In het concept van geloof in God is de mens overduidelijk de zwakste schakel. Maar wij zijn slechts een aarden pot voor de goddelijke schat. Immers, God wordt zichtbaar is het breekbare. En dat is precies ook het bijzondere in dat idee van geloof in God. Hoe enorm gezegend ben je als je door het leven van anderen een streep licht uit de eeuwigheid ziet schijnen! Ik hoop echt dat je die mensen zult kennen, die je de weg van vrede helpen vinden, die het licht laten schijnen in je leven, die je de hoop een vaste plek geven in je gedachten. Of je het nu geloof gaat noemen of niet, een mens die op zo’n manier geraakt wordt door de eeuwigheid, is een bevoorrecht mens.