Kijkend-in-een-gebroken-spiegel

Wat is het punt van dit hele bestaan?

4 min leestijd

Het is oprecht een goede vraag: wat is de reden van mijn bestaan? Zoals het geval is bij veel goede vragen: het antwoord is niet zo eenvoudig te geven. Als je in de christelijke traditie bent opgevoed, dan ken je wellicht deze vraag in een of andere vorm: ‘Waartoe zijn wij op aarde?’ Het antwoord zegt dan meestal in meer of minder archaïsche taal iets als: ‘Wij zijn op aarde om God te dienen en daardoor hier en in het hiernamaals gelukkig te zijn.’ 

Anderen zullen deze bijzonder fundamentele vraag eerder beantwoorden met een antwoord als: ‘Er is geen reden van ons bestaan.’ Voor de één is die gedachte de brandstof voor een sombere blik op het leven, terwijl voor de ander het een prikkel is om er juist het mooiste van te maken.

Ergens in het midden

Zelf kan ik maar moeilijk een antwoord geven op die vraag naar de hele reden van het bestaan. Is deze er wel? Waarom wordt voor die reden door religieuzen vooral gewezen naar een bestaan ná je sterven? En waarom wordt het door anderen slechts in het hier en het nu gevonden, zonder enig besef van verbinding met een grotere werkelijkheid?

Hoe kan je antwoorden op de vraag naar het waarom van ons leven als je slechts feitelijk kijkt in cijfers en statistieken? Juist kunst, filosofie, muziek en theologie zouden de mens een beetje op weg moeten kunnen helpen om voorbij die feitelijke, koude kijk op ons bestaan te komen.

Zelf weet ik eigenlijk maar niks van God. De ideeën over een Almachtige zijn er in zoveel varianten, dat het ook maar moeilijk is om duidelijk te krijgen wie God is. Toch geven sommige ideeën, muziekstukken of kunstig geconstrueerde teksten een perspectief aan het leven die je anders niet zou kennen. Opeens is het bestaan niet zo plat, zo lineair. Het kan je zomaar overvallen, zo’n momentje dat het besef binnenvalt dat dit hier er niet zomaar is.

Theosis

Daar waar het doel van het leven door gelovigen nogal eens in het hiernamaals wordt gelegd, daar kende de oude christelijke theologie iets anders: Theosis. Deze term theosis of apotheosis vind ik echt een mooie uitdrukking. Je zou het kunnen vertalen met ‘goddelijk worden’ of ‘op de Christus gaan lijken’. Het is het proces om steeds meer karaktereigenschappen van Christus te ontwikkelen, ontvangen, aannemen of hoe je dat ook noemt. De vroege kerkvaders noemden het ook wel ‘deïficatie’, het proces van steeds meer op God gaan lijken. Eerlijk gezegd past het ook wel bij een fundamentele overtuiging in de oude kerk: ieder mens is geschapen naar het beeld en gelijkenis van God.

Een opmerking daarbij voor de fijnproevers: Genesis 1:26-27 is wat dat betreft veel fundamenteler dan Johannes 3:16.

Nu kan dat proces van theosis heel theoretisch lijken als je gewend bent om met God en geloof om te gaan als slechts een innerlijke, mentale overtuiging. Geloven is voor velen verschraald tot ‘op de juiste manier denken’ en ‘de juiste theorie volgen’. Dat lijkt me steeds minder een bevredigende manier van kijken en een nogal magere invulling van geloof. Het volgen van een weg zou dagelijks impact moeten kunnen hebben en niet slechts een soort theoretische gedachte die je niet kunt vasthouden (denk aan ‘als ik straks maar in de hemel kom‘)

Karakter van de Christus

Denk eens mee in deze eenvoudige gedachte: als jij meer op de Christus zou lijken, meer het leven zou vormgeving met de karaktertrekken en levenshouding die hij voordeed, dan wordt de wereld in je en om je mooier. Het wordt zachter, minder oordeel, minder afwijzend, meer inclusief, minder vatbaar voor status en machtspolitiek, meer oog voor de eenvoudige schoonheid, troostvol en helpend naar mensen in nood, moedig opstaan tegen onrecht, nederig en vriendelijk, moedig en net de aandacht op de ander. Dàt is een proces van theosis, van het karakter van de Christus ontwikkelen. 

En of je je nu gelovig noemt of seculier, de wereld in en om je wordt beter als je meer op de Christus gaat lijken. ‘k Kan me voorstellen dat dat uiteindelijk het mens-zijn in zijn essentie is. Zou niet het hele punt van het bestaan dit zijn? Als dat punt er al is?

Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.

PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!

Bedrag € -

[yarpp]

Abonneer
Laat het weten als er
guest

1 Reactie
Nieuwste
Oudste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Niels
Niels
3 jaren geleden

Mooi stuk, dankjewel!