man met bijbel

Kapotgeschoten door bijbelteksten

7 min leestijd

In een periode dat ik zocht naar wat echt was, oprecht en waar, mijn geloof aan alle kanten kritisch bekeek, woog en te licht bevond, ik het grootste deel van mijn religieuze overtuigingen aan de kant zette, daar gebeurde altijd weer hetzelfde. Bij ieder stukje dat ik deelde, iedere bocht die ik maakte, iedere nieuwe vraag die ik wilde stellen, waren er wel altijd mensen die hun Bijbelteksten-geschut erbij haalden. Op iedere gedachte, iedere vraag, iedere stelling werd wel een citaat uit de heilige Schrift geplukt.

Bible Fight

Pesthekel aan de Bijbel

Er is een periode in mijn leven geweest dat ik een enorme pesthekel kreeg aan de Bijbel. En dat had hiermee te maken:

  • Je moet vergeven‘, zei de dader van misbruik, ‘want dat zegt de Bijbel‘.
  • Je mag niet twijfelen‘, zei de online evangelist die mijn artikelen zag als broodroof.
  • Zet je verstand toch uit en geloof gewoon‘, was het advies van een fijne christen die het niet kon voorstellen dat geloof minder vaste lijnen kende als hij altijd had gezien.
  • Vertrouw maar op God, dan komt het goed‘, zo zei een wonderdominee, maar verweet ongeloof toen alles niet ging zoals gehoopt

Omdat de Bijbel het zegt

Het zit zo, omdat het in de Bijbel staat. Dat is althans de gedachte van generaties die, net zoals ik, zijn opgegroeid met een letterlijke Bijbelinterpretatie en het idee dat de Bijbel onfeilbaar is en zonder fouten. Dus als de Bijbel zegt dat de man het hoofd is van zijn vrouw, dan kan je nog zulke moderne gedachten erover hebben, maar je zal je ernaar moeten voegen. Het gaat voorbij aan iedere interpretatie, iedere worsteling met oude geschriften waar vele generaties overheen zijn gegaan, die geschreven zijn in andere culturen en andere talen.

Daarbij, de Bijbel spreekt zichzelf ook nogal eens tegen. En dat is prima hoor. Want het boek is niet onfeilbaar. Er bestaat niet een stapel papier dat zich ‘het onfeilbare woord van God’ laat noemen. Er zijn vele boeken die proberen ieder verschil in opvatting in de verschillende boeken van de Bijbel weg te strijken. Maar het gaat voorbij het bijvoorbeeld construeren en ordenen van verhalen, van geslachtslijnen, van gebeurtenissen, van chronologie.

De Bijbel is geen logboek van onze lieve Heer.

De Bijbel als magische spreukenboek

Spongebob

Nu is er ook een andere stroming die een bijzondere manier heeft van omgaan met de Bijbel. Ze gaan uit van een soort bovennatuurlijke ingevingen die in ieder citaat uit de Bijbel kan zitten. Een bijbeltekst op het juiste moment is een bewijs dat het van God komt. Ze laten hun gedachten en besluiten leiden door de min-of-meer random bijbelteksten.

Tekst van de dag

Ken je het fenomeen ‘de Bijbeltekst van de dag’? Iedere Bijbelapp, of bijbels dagboekje of dagelijks bemoedigingsmailtje kent het wel. Met die bijbeltekst als gedachte kan jij je dag in. En onbewust worden er bovennatuurlijke krachten aan deze woorden toegedicht. De tekst van de dag wordt gezien als een meer of minder criptische aanwijzing om de dag in de gaan.

Het haalt ieder benul weg van waar een tekst vandaan komt. Het meest pijnlijke voorbeeld is misschien wel een van de meest populaire bijbelteksten ter wereld: ‘Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven.‘ (Jeremia 29:11).

Deze.
Bijbeltekst.
Gaat.
Niet.
Over.
Jou.

Laat staan dat het een soort gedwee idee is van een leven dat tevoren allemaal is uitgestippeld, waar jij geen invloed op hebt. Inshallah, als God het wil, dat is daarbij de houding. Het plan staat al vast. Dus wat heb jij ervan te vinden.

Stop ermee.

Lees de profeet Jeremia, worstel met een verschrikkelijk boek, en kijk of je dan nog steeds zo fris en fruitig bent en deze bijbeltekst op de screensaver van de smartphone wil hebben.

Stop quoting the bible

Niet uit de hemel komen vallen

Kijk, de Bijbel is niet uit de hemel komen vallen, niet zoals het boek van Mormon dat één-op-één door de engel Moroni werd overhandigd aan Joseph Smith, de grondlegger van de Mormonen. Het is ook niet een boek zoals de Koran dat door de engel Djibriel aan Mohammed is geopenbaard in een droom.

De eerste eeuwen van de christelijke kerk bestond de Bijbel niet eens, alleen de Joodse geschriften en allerlei losse brieven en geschriften. Pas in het jaar 367 is de bijbel in zijn huidige vorm vastgesteld. Nee, dat was niet zo spannend en vol samenzwering zoals Dan Brown in zijn ‘Da Vinci Code’ wil laten geloven, maar het was meer een vaststelling dat dit de boeken waren die gezag hadden in de kerk.

De Bijbel is in die zin geboren in de schoot van de kerk en kan dus niet los worden gezien van de oude traditie en de worstelingen in de oude kerk rondom gezag en inspiratie. De Bijbel zonder de eeuwen traditie proberen te interpreteren, zonder alle voorbeelden van wie we nu heiligen noemen, dat is als vloeken in de kerk.

Niet Gods gedachten

Dat vind ik een van de grootste argumenten tegen het reformatorische ‘Sola Scriptura‘ die beweert dat je genoeg hebt aan de Bijbel. Dat kan niet. Niet zonder de worsteling. Niet zonder anderen die je helpen te begrijpen wat het nu eigenlijk allemaal betekent. Niet zonder de voorbeelden van gelovigen die de boodschap van de apostelen en profeten hebben geprobeerd concreet te maken.

Daarbij is de Bijbel niet een opsomming van Gods gedachten en letterlijke boodschap aan de mensheid van alle eeuwen. Het zijn de overtuigingen van mensen die in alle oprechtheid God hebben gezocht, begrepen, gevolgd en naar hun overtuiging alles hebben doorgegeven. Hun worsteling zal mijn worsteling moeten worden. Een worsteling met dezelfde overtuigingen, dezelfde God. Daar waar sommigen God voor zich zagen als de allerhoogste, daar zagen anderen hem als de enige God. Toch bijzonder, want wat is het nu eigenlijk? Is de Bijbel serieus onfeilbaar? Waarom is hij dan het ene moment onderdeel van een meergodendom (wat vooral het eerste deel van het Oude Testament lijkt te zijn), daar wordt hij steeds meer de Allerhoogste, de Enige, de Eeuwige.

De Bijbel is NIET het Woord van God

Kijk, de Bijbel is NIET het Woord van God. Zeg dat nu ook niet meer. Als je dan de Bijbel al bijzondere krachten en invloed toekent, prima, maar noem het dan zoals het is. Dat de Bijbel je inspireert en helpt om dingen in een ander licht te zien. Maar de Bijbel is NIET het Woord van God. De Bijbel is wel een heilig boek, omdat het het meest bijzondere geschrift is dat de kerk kent.

Echter, wil je de Bijbel dan letterlijk volgen, dan moet je de definities van de Bijbel ook maar gaan hanteren. Er is maar één Woord van God. ‘In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God… Het Woord was in de wereld, de wereld is door hem ontstaan en toch kende de wereld hem niet.‘ (Johannes 1:1, 10). Het Woord van God is iemand. Niet een pak papier. Het heeft geen kaftje. Het is geen wetenschap. Ook geen citaat als antwoord op alle verwarring.

Beetje respect

Wat mij betreft mag je een beetje meer respect hebben voor het belangrijkste boek van de christenen. Respect voor de Bijbel door het gevecht ermee aan te gaan, de worsteling, de vragen te laten staan, de oude woorden naar nu proberen te brengen. Er zijn veel onduidelijkheden in de oude geschriften en dat is geen probleem. Er zijn namelijk ook best veel duidelijkheden in de oude geschriften waar je nu direct mee aan de slag kan gaan. Denk alleen al eens aan de belangrijkste wet: ‘God liefhebben boven alles, je naaste als jezelf‘ (Matteüs 22:36-40). Als je niet weet hoe je God moet liefhebben omdat je niet weet wie of wat God is, begin dan met je naaste. Je zult vanzelf merken dat je God lief hebt boven alles.

Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.

PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!

Bedrag € -

[yarpp]

Abonneer
Laat het weten als er
guest

27 Reacties
Nieuwste
Oudste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Jan Weide
Jan Weide
1 jaar geleden

Het Geloof maakt meer kapot dan je lief is.

Anne Doornkamp
Anne Doornkamp
3 jaren geleden

Dankjewel Wouter! Het is zo’n verademing om de Bijbel op zo’n manier te gaan zien. Zelfs al denken mijn ouders dat ik als beginnend Theoloog het spoor bijster ben, voelt het voor mij als een prachtige zoektocht. En God wordt alleen maar mooier. Want met al die letterlijke teksten en ontkenning van interpretatie voelde het als een gevangenis!

Jesús Álvarez
Jesús Álvarez
4 jaren geleden

Als je meent dat God blij met ons is als we de Bijbel gebruiken om zonodig “ons gelijk” bij de ander te moeten behalen. Maar al te vaak is het om onze eigen angsten, twijfels, onzekerheden, verdriet en pijn op afstand te houden. Dit verteld meer over ons zelf dan over de ander. Help de ander, niet met woorden maar met daden. Nu bombardeert ik me zelf met een stuk uit de Bijbel. We zouden… Lees verder »

Cathy
Cathy
4 jaren geleden

Wat een VERADEMING om dit soort stukjes te lezen! Zo herkenbaar, alleen ik kan er zelf bijna nooit de juiste woorden voor vinden. Ik zoek herkenning in die twijfel, dat het er mag zijn en wat je er mee kunt doen. Zonder veroordelend vingertje (zelfs na zo’n stuk als dit lees ik de soms tenenkrommende reacties!)… Zijn er meer plaatsen op internet waar dat kan?

Jesús Álvarez
Jesús Álvarez
4 jaren geleden

@maurice

“Ik zou er nog veel meer over kunnen zeggen, maar dat leidt alleen maar tot verwarring denk ik”.

Nou, ik zou graag wel meer over willen horen want ik denk dat je voor een groot gedeelte de spijker op kop slaat en ik denk niet dat tot verwarring leidt maar juist tot een verrijking.

Manon
Manon
Antwoord aan  Jesús Álvarez
4 jaren geleden

Wat een mooi stuk, Wouter! Ik probeer dit ook al een aantal jaren naar buiten te brengen maar ja, ik ben maar een “amateur christen” ;) Voor mij heeft het wel balans gebracht maar ik ben me er zelf enorm van bewust dat geloof een keuze is. Anders had het wel een wetenschap geheten nietwaar? Ik ben altijd heel kritisch geweest en nog steeds. Maar dat wordt toch minder gewaardeerd binnen de gemeenschap. Zelfkennis, zelfreflectie… Lees verder »

Erik Kuijpers
Erik Kuijpers
Antwoord aan  Jesús Álvarez
4 jaren geleden

Goed stuk! Een goede vriend van me stuurde mij de link naar dit artikel nadat ik zelf op Fb een kort berichtje plaatste dat hiermee verband houdt. Ik schreef dat het niet in mijn aard ligt mensen om me heen met Bijbelteksten te bemoedigen, te steunen. Nu ikzelf met een slechte gezondheid kamp en dat ook mijn gemoed beïnvloed zit ik niet zo lekker in mijn vel. Anders gezegd: dan voel ik me niet de… Lees verder »

Maurice
Maurice
4 jaren geleden

Sinds ik in Jezus ben gaan geloven (wedergeboren, tot bekering gekomen … of hoe je het maar wilt noemen) is mijn leven alleen maar ongemakkelijker geworden. Ik heb meer vragen, ervaar meer pijn en onrust en zeker meer worsteling. In ieder geval is mijn leven er niet comfortabeler door geworden. Ik wankel meer dan dat ik vast sta in een vertrouwen. Het enige dat mij overeind houdt is een vertrouwen in de goedheid van God… Lees verder »

Eve
Eve
4 jaren geleden

What does Jesus believe about the Bible? He trusted its authority (Matt 4:1-11), its inspiration (Matt 22:41-46), its unbreakability (John 10:22-39), and its coherence (Mark 12:18-27)
I suggest you read Unbreakable, a short book by Andrew Wilson.

Harry
Harry
4 jaren geleden

Moedig artikel.
Scherp geformuleerd.
Je ziet echter dat je integriteit, je geloof en je identiteit ter discussie worden gesteld door mensen die de waarheid in pacht denken te hebben en niet lijken te begrijpen wat je bedoelt.
Dat gesprek komt nooit tot een goed einde.

Anke
Anke
4 jaren geleden

Al eens nagedacht om een relatie met Jezus Christus aan te gaan???

Paul
Paul
4 jaren geleden

Mooi stuk. Het resoneert bij me. Vooral het gedeelte over de bijbeltekst met de “hoopvolle toekomst”. En ook ik ben wel eens bij een bijeenkomst geweest (Alpha cursus) waar iemand vol overtuiging verkondigt “dat wij teveel nadenken”. Gewoon geloven dus. Maar dat is geloven in de zin van: klakkeloos aannemen. Ik hou meer van geloven in de zin van: ‘faith’ = vertrouwen hebben (in Jezus). En is het niet onze wens om God beter te… Lees verder »

Hans Staessens
Hans Staessens
4 jaren geleden

Welzalig de man die niet wandelt in de raad van de goddelozen, die niet staat op de weg van de zondaren, die niet zit in de zetel van de spotters, maar die zijn vreugde vindt in de wet van de HEERE en zijn wet dag en nacht overdenkt. Want hij zal zijn als een boom geplant aan waterbeken, die vrucht geeft op zijn tijd, waarvan het blad niet afvalt; al wat hij doet, zal goed… Lees verder »

Jesús Álvarez
Jesús Álvarez
Antwoord aan  Hans Staessens
4 jaren geleden

@Wouter van der Toorn
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Er zijn geen klinische klinische voertuigen of gist in rouw in het algemeen. Macro boot voor voetbal rok van de leningen, gerichte en dierbaar. Wie houdt er niet ontspannen, lobortis eget, aliquam Mattis posuere consectetuer adipiscing elit. Nog voor de grote gemakkelijk, Sed et bij.
Ha,ha,ha,….. :) (sorry, ik liet me even gaan)

Simon Streuper
Simon Streuper
4 jaren geleden

Wouter is wel heel erg er van overtuigd dat het de Bijbel niet het woord van God is. Hierdoor bewijst hij, hoe je het ook wendt of keert, dat hij de bijbel laat builreken. De Schrift zegt op diverse plaatsen dat dit het woord der waarheid is en in Hebreeen 4 : 12, kun je alleen maar concluderen dat het Woord van God identiek is met Hem, met wie wij te doen hebben. Maar Wouter… Lees verder »

Piet van der Steen
Piet van der Steen
4 jaren geleden

De profeten bewijzen dat de bijbel Gods woord is, het probleem zit in de vertaling uit de oorspronkelijke vertalingen zijn meer opvattingen mogelijk. De vraag is hoe wil God het van ons, als wij vervulde profetie zien dan moeten we toegeven dit is het werk van God. Niemand kan de bijbel voor zich zelf houden zonder onderwijs of elkaar hier in ondersteunen en als ik het begrijpt is dit diegene de Solo Scriptura handhaven de… Lees verder »

Henny Keur
Henny Keur
4 jaren geleden

Beste Wouter, Met Bijbelteksten gooien is zoiets als oorlog voeren, maar met andere munitie. Tot zover zijn we het eens en nogeens bijbels ook, want wie zonder zonder zonde is, werpe de eerste steen, zo staat er geschreven. Voor de rest komen met jouw interpretatie van de regen in de drup. Nee ik ga je niet bestoken met teksten, want die mag je immers naar eigen inzicht interpreteren. De H. Geest schrap je gewoon, want… Lees verder »

Jesús Álvarez
Jesús Álvarez
Antwoord aan  Henny Keur
4 jaren geleden

@Henny Keur “Ja ik stel het scherp, opdat je je eigen dwaasheid inziet. En wat ik je zou willen aanraden is om je iets mínder in legendes te verdiepen, zoals in een voorgaand artikel, maar zoek naar de Weg, de Waarheid en Het Leven.” Beste Henny, nu dat weg toch over teksten hebben. Wat is jou interpretatie van deze tekst geleid door de………. ? Mat. 5:22 …….en wie zegt: Dwaas, zal vervallen aan het hellevuur.… Lees verder »

Piet Koorevaar
Piet Koorevaar
Antwoord aan  Henny Keur
4 jaren geleden

Hallo Broeder Wouter, Ik heb je leren kennen vanuit de Baptistengemeente in Doetinchem. Je verkondigingen hebben me destijds geïnspireerd en ik beoordeelde je prediking als Bijbelgetrouw. Ik schrik van je verhaal. Voor mij is de Bijbel het geïnspireerde Woord van God. Wanneer de teksten uit de Bijbel geen betrouwbaarheidswaarde meer hebben, dan heeft het geloof geen waarde meer voor mij, althans geen eeuwigheidswaarde! Als jouw verhaal in dit artikel waar zou zijn, dan val ik… Lees verder »

Sebo
Sebo
4 jaren geleden

De bijbel is een munitie-depot. Je pakt je ‘peacekeeper’-sixshooter, laadt hem met een stapeltje ‘patronen’ uit het depot en daarmee schiet je uit pure liefde diegene aan flarden, die volgens jóúw opvatting van de ‘depot-regels’ deze regels overtreedt…maar let op (!) …uit oprechte, pure liefde, he?!

Ja, ik ken het..
Wie niet?

Jan F
Jan F
Antwoord aan  Sebo
4 jaren geleden

Amen, broeder

Ype Akkerman
Ype Akkerman
Antwoord aan  Sebo
4 jaren geleden

Ben het er geheel mee eens. Behalve dan misschien het idee dat je gevecht met de Bijbel aan moet gaan. Ik geloof niet dat dat hoeft.