Planeet Aarde

Samenleven op ruimteschip Aarde

5 min leestijd

Wat houdt me bezig? Zoals voor veel mensen heden ten dage gaat veel informatie energie naar het omgaan met hoe de wereld er nu bijhangt. Een pandemie, dat hadden we nog niet meegemaakt. De neiging om het in het eigen verhaal een plek te geven is niet altijd een leuke. Kranten, blogs en sociale media lijken een enorme echo-put te zijn van roeptoeters en opgewonden standjes en alleen al het feit dat 15% van de Nederlanders gelooft in samenzweringstheorieën maakt me niet echt hoopvoller. Driftig ben ik iedereen aan het ontvrienden die dergelijke theorieën deelt op zijn tijdlijn, mijn lijst met genegeerde woorden op Twitter wordt ook steeds langer.

Niet afschuiven

Nu snap ik dat het voor sommige mensen lastig is te accepteren dat de oorzaak van deze ellende niet zomaar is af te schuiven op de een of andere groep. De neiging dat wel te doen is een bijzonder gevaarlijke. Zo lag dat ten grondslag aan iedere volkerenmoord, ligt het ten grondslag aan neonazistische ideeën en moslimhaat. Het is een gemakkelijke escape want zolang de ander een oorzaak is, hoef je zelf niet in actie te komen. Alsof iedere ramp een oorzaak moet hebben van hogerhand, waarbij hogerhand een goddelijk ingrijpen of een of andere duister genootschap is of regering die streeft naar wereldoverheersing.

Er is maar één wereld

De huidige crisis leert dat we de wereld niet meer zo kunnen bekijken met duidelijke segmenten, ieder zijn eigen boxje, netjes opgedeeld in een ‘wereld van mij’ en een ‘wereld van de rest’, een ‘wereld van ons’ en de ‘wereld van hen’. Astronauten die planeet aarde van buitenaf hebben kunnen bekijken, komen allemaal met een ervaring terug: er is maar één wereld en daar moeten we het samen mee zien te redden. Er is geen Planeet B.

Wubbo Ockels noemde de aarde altijd ‘ruimteschip aarde’, die zweeft in een genadeloze ruimte en waar alle bewoners de astronauten zijn.

‘Je denkt: de ruimte is niks. Waardeloos en levensgevaarlijk. Maar die ene aarde daarginds, daar leeft alles op. Het enige dat die aarde beschermt is dat dunne laagje blauwe lucht dat er omheen zit.’

‘Ik heb het bij het juiste eind’

We zullen het samen moeten doen. Roeptoeters helpen niet. Extreme predikers helpen niet. Een ding is een goed uitgangspunt: de oorzaak ligt niet bij mensen die anders zijn dan jij. Iedereen die het verschil groter probeert te maken, door grote tegenstellingen te schetsen, draagt bij aan een voedingsbodem van onverdraagzaamheid. Ieder die zichzelf superieur zien ten opzichte van de ander. Eigenlijk hebben al deze meningen hetzelfde mantra: ik hoor bij de juiste groep, ik heb de juiste opvatting, ik heb de rechten. De rest altijd in mindere mate of zelfs helemaal niet.

Mensen worden zachter als ze zichzelf wat beter leren kennen. Mensen die hun eigen schaduwrandjes en afwijkingen zien worden blijkbaar ook minder oordelend naar anderen. Zij hebben minder heftige meningen en spreken geen oordelen. Dat geldt voor de predikers die zachte mensen worden als ze de confrontatie met zichzelf zijn aangegaan. Maar het geldt zeker ook voor wetenschappers die voortdurend tegen de grenzen van hun eigen kennen en inzicht aanlopen. De tegenkracht voor roeptoeters moet online nog een goede dynamiek vinden. Het is grof verbaal geweld tegenover terughoudendheid en bescheidenheid. Het is de zolderkamerevangelist tegenover de monnik. De keukentafel-Google-geleerde tegenover de hoogleraar.

Zelf ben ik er nog lang niet

Nu ben ik zeker de monnik niet. Soms zou ik mensen wel door het glasvezel willen trekken om hun wat realiteitszin bij te brengen. ‘k Erger me grofstoffelijk aan de pro-dit en de anti-dat, de zie-je-wel en ik-zei-het-toch mensen. ‘k Onderdruk voortdurend de neiging om mensen dan maar zelf de Corona toe te wensen als ze zo alleen aan zichzelf lijken te denken en de ernst van de situatie niet willen zien of zelfs de doden maar voor lief willen nemen als ze zelf maar de vrijheid hebben om te doen waar ze denken recht op te hebben. ‘k Voel de boosheid in me groeien als ik het schrijf en besef dat ik niet zo zen ben als ik zou willen zijn.

Toch is er geen ontsnappen aan ruimteschip aarde. We zijn aangewezen op elkaar. De crisis is een verplichte training om er samen doorheen te gaan. We moeten voortdurend rekening houden met de zwaksten onder ons. Dàt vind ik nu een heilzame nationale spirituele oefening. Omdat echte menselijkheid juist meer is dan slechts het recht van de sterkste. Echte menselijkheid gaat over het zien van waardigheid in ieder leven, iedereen is waardevol. En vanuit spiritueel oogpunt zeg je dan dat in ieder mens de schepper is te herkennen en daardoor is ieder mens en ieder leven heilig en zal ieder mens bescherming en zorg nodig hebben.

Trouwens, wil je iets meer van de Schepper ontdekken, dan moet je vooral open staan voor de andersheid van de ander, niet zozeer voor de bevestiging van al je gelijkgestemden. Dat lijkt me een mooie uitdaging.

Waardeer je dit artikel? Overweeg een kleine donatie. Voor een volgend kopje koffie tijdens het schrijven bijvoorbeeld.

PS: zie je een schrijfvoutje? Mail me ff!

Bedrag € -

[yarpp]

Abonneer
Laat het weten als er
guest

1 Reactie
Nieuwste
Oudste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Alise de Wilde
Alise de Wilde
3 jaren geleden

‘Voor wie dankbaar is, wordt alles een geschenk, omdat hij weet dat hij absoluut nergens recht op heeft.’ Dietrich Bonhoeffer