Deze week zat ik weer bij de barbier op de stoel. Hoewel hij aan de overkant van de straat zit, was het lang geleden, namelijk pré-corona tijd. Normaliter is het leuk om in de zaak te wachten, en je moet wel wachten, want op afspraak werkt de overbuurman niet. Maar met een biertje is het altijd even gezellig om een beetje slap te kletsen. Nu is het anders. Het moet allemaal op afspraak. Dus een beetje saai. Maar kletsen doen we natuurlijk altijd.

Monnikenbaard

Op een of andere manier nodigt de groeiende baard uit om het steeds maar over monniken te hebben. Het zal zijn omdat de orthodoxe monniken nogal indrukwekkende baarden hebben, aangezien de meesten van hen hun haar niet knippen. Dat is een deel van hun monnikenregime waar ze zich voor het leven aan hebben toegewijd. Net zoals ze zich onthouden van vlees (vis wordt wel gegeten).

Het gesprek gaat nogal snel over dat het nutteloos is, dat een monnik zich tientallen jaren opsluit om zich naar zijn innerlijke te richten, te bidden, het noodzakelijke werk voor levensonderhoud te doen en zo het belangrijkste deel van het leven te leven.

En het voelt ook nutteloos zo.

Net zoals het nutteloos voelt om je iedere dag uit te sloven in de sportschool om uiteindelijk de beste te worden in jouw onderdeel van de sport. Of nutteloos dat iemand zich jarenlang inspant en oefent om de beste te worden in een spelletje. Of heel hard kan fietsen (terwijl je ook de auto kan pakken).

De besten en het klootjesvolk

Er is in de wereld een select gezelschap met de besten. De besten in een sport of de besten in een vak. En verder heb je hele grote groep die ervan geniet dat zij de besten zijn. En een deel van hen gaat dan ook extra oefenen. In de tijd van de Tour de France zie je grote groepen wielrenners op de fiets. Meestal een iets minder afgetraind formaatje dan de toppers in de tour. En in de tijd dat er een nationale korencompetitie op TV is, lopen de koren weer vol. Want ergens motiveren de toppers je om je ook toch iets meer te bekwamen, wat meer te oefenenen.

Podium om anderen te motiveren

‘k Heb de indruk dat de monniken ook een beetje zo hun rol hebben. Het is weinig mensen weggelegd om jezelf een levenslang allerlei zaken te ontzeggen om je aan een hoger doel toe te wijden. Geen relaties, geen vlees eten, geen aardse bezittingen, geen vakantie, geen luxe, geen status. Om zich uitsluitend te richten op hun roeping om God en mensen te dienen. In die zin zijn de monniken een podium die anderen motiveren om in ieder geval ook zich in te zetten bij de plaatselijke vereniging en zo een beetje beter te worden. Ik vind het wel mooi.

Minstens zo mooi als dat een Ajax of Feijenoord fan ook een balletje trapt bij de plaatselijke suffertjes in het volle bewustzijn dat het geen nut heeft om in de top te komen. Maar als hun cluppie speelt, dan wordt het bier opengetrokken in de hoop op een overwinning. De blijdschap en de frustraties tijdens de wedstrijd zijn levensecht, alsof zij zelf de strijd moeten leveren. Maar dat doen ze niet. Dat doen slechts elf toppers. En de rest trapt op woensdagavond een balletje met z’n vrienden drinkt zijn biertje na afloop.

Ik hoef niet de beste te zijn

Het is wel een geruststellende gedachte dat ik niet de beste moet zijn. ‘k Ben op mijn manier fan van de topsporters in de kloosters en zij motiveren me om mezelf met een fractie van hun toewijding in te zetten voor het grote. En soms een paar dagen op trainingskamp, in het kloosterregime waarbij ik me dan even kan begeven in de cirkel van de monniken.

PS: Gesprek op radio 5

Op deze vaderdag schrijf ik ook over de monnik Makarios, vader Makarios zoals je dat dan zegt. Een paar jaar geleden leerde ik hem kennen toen we elkaar ontmoetten op de heilige berg Athos en we raakten goed bevriend. Het is bijzonder om te weten dat iemand voor je blijft bidden en de wetenschap dat je altijd welkom bent. En nog bijzonderder dat hij een spirituele vader is geworden, en daarbij een vader die ik nooit had.

Vanavond, 21 juni 2020, praat ik er dieper en veel uitgebreider over door met Petra de Joode op Radio 5 (22:00 – 23:00) in het programma ‘Nog even zondag‘. Later is die uitzending via deze link terug te luisteren.