De laatste keer dat ik er bewust onderzoek naar deed stond ik toch redelijk stevig om mijn geloof. Het was van een degelijk merk gemaakt. Iets Nederduits van afkomst. Ik heb er lang op gestaan. Het was bekend en comfortabel. Maar ik geloof dat ik van mijn geloof ben afgevallen.

Valpartij in slow-motion

Misschien is het een black-out geweest, want heel erg bewust ben ik me niet van mijn valpartij. Of het was een valpartij in slow-motion. Mijn knie is wel bezeerd en ik probeer weer terug te komen op mijn oude plek. Maar het is niet meer zo comfortabel als het altijd is geweest.

Dus hier ben ik dan, van mijn geloof gevallen. Ja, er waren al symptomen zichtbaar. Teveel vragen die ik begon te stellen. Teveel de tekortkomingen van mezelf gezien. En het onvermogen van christenen. Te vaak heb ik antwoorden op levensvragen gehoord die simplistisch, oneerlijk of gewoon dom waren.

Geen heiden

Nee, ik ben geen heiden geworden. Maak je geen zorgen. Alhoewel, soms maak ik mezelf wel zorgen omdat ik naar een nieuwe balans op zoek ben. De balans heb ik niet gevonden. Ik ben op zoek naar wie ik ben en naar wie God daadwerkelijk is.

Er zit veel balast in de weg. Die wil ik graag kwijt. Niet alles wat overbodig is is onzin. Net als een ritueel. Kan overbodig zijn, maar hoeft tegelijkertijd geen onzin te zijn. Teveel zijn dingen tot hoogste waarheid verheven. Zal ik er een paar noemen?

• Welke Bijbelvertaling je leest
• Je visie op schepping of evolutie
• Je regelmatige kerkbezoek
• De juiste visie op wondertekenen
• Actief zijn in de kerk
• Visie op homoseksualiteit
• We leven in de eindtijd!
• Etc

Ik ben er klaar mee. Met die poppenkast wil ik niet meer meedoen. En het spijt me als ik hier mensen mee kwets die het allemaal erg belangrijk vinden. Maar dat geloof ik niet meer. Het lijkt alsof we God moeten optuigen als een kerstboom. Maar ik heb liever puur natuur. Als je begrijpt wat ik bedoel.

Blijkbaar niet de enige

Dat mijn tocht door geloof niet uniek is, daar ben ik wel achter. Zo las ik de vergelijking van de verschillende fasen van geloof waarbij de eerste fase van geloof vaak gaat over het oppoetsen van de appel gaat die we netjes bij God op zijn bureau willen leggen. Oftewel, we zijn bezig met geestelijke prestaties (goed zijn, anderen helpen, goed genoeg zijn voor de hemel). Volwassen geloof begint met geestelijk blut zijn, met dingen kwijtraken. En hoe pijnlijk het ook is, hoeveel tranen je er ook over zal laten, het is de poort waar je doorheen moet.

“This is the first faith you lose: the spiritual form of innocence. Reality mugs the clean and tidy story of childhood. The magical vision breaks down…” (1)

Er kunnen veel verschillende redenen zijn om je kinderlijke, onschuldige geloof te verliezen. En soms is dat gewoon de realiteit van het leven die er je mee confronteert. De dood van een geliefde, een burn-out, een kerkelijk conflict… Je komt in de realiteit terecht en je merkt dat de simpele uitspraken niet werken.

Over het algemeen is de echte confrontatie met het lijden in het leven wat deze geloofscrisis veroorzaakt. Het mantra waar je altijd in leefde werkt niet meer. Bij mij in ieder geval niet. Jaren geleden vond ik dat ik een sterk geloof had. Maar sorry, dat is lang geleden. Ik voel me een zoeker. Misschien wel meer dan ooit. En soms voelt het wat triestig omdat de tijd van alles zeker weten en de tijd van alle antwoorden hebben toch wel heel plezierig was. Maar het werkt niet meer.

…

Het is mooi om het te snappen waar mijn bezeerde knie vandaan komt. Ik moet dingen achter me laten en niet terug op mijn comfortabele plekje van geloof van Nederduitse komaf.

De duivel is oud geworden

Nikos Kazantzakis, een van de belangrijkste Griekse schrijvers uit de 20e eeuw, beschrijft in zijn memoires een ontmoeting met vader Makários, een oude monnik, die bekend stond om zijn wijsheid. Op een gegeven moment vraag Nikos aan de oude monnik:

“Worstelt u nog steeds met de duivel?”

“Nee, niet langer, mijn kind”, reageerde vader Makários. “Ik ben oud geworden, en hij is samen met mij oud geworden. Hij heeft de kracht er niet meer voor…”

De jonge Nikos begreep eruit dat de strijd dan wel over zou zijn, en dat het leven nu in de rust was gekomen. Maar niets was minder waar. “Nu worstel ik met God”, legde Makários uit.

“Met God?!” riep de jonge man uit. “En hoopt u dat u gaat winnen?” “Nee mijn kind, ik hoop dat ik ga verliezen”. (2)

Ik hoop het ook dat ik ga verliezen.

Lees ook het vervolg “De deur die achter me is dichtgedaan” »

(1) “Losing Your Faith, Finding Your Soul”, David Robert Anderson
(2) “Report to Greco”, Nikos Kazantzakis