Het starten van een nieuwe zoektocht (lees de vorige drie blogs) hoeft niet direct te betekenen dat ik niet meer geloof. Aan de ene kant heb je de mensen die zich daar ernstige zorgen om maken en mij zo snel mogelijk weer in het veilige systeem willen stoppen. Aan de andere kant heb je mensen die juichend langs de lijn staan met de conclusie dat ik nu eindelijk van God los ben.

Ontdaan van dogma’s en wonderen

Op Facebook deelde een van mijn oude jeugdleiders een citaat van Leo Tolstoj omdat hij toch wel aan mij moest denken (dank je Bram, enorm gewaardeerd):

“Er is een groots idee bij me opgekomen. Aan de verwezenlijking zou ik mijn leven willen wijden. Dat is het idee van het stichten van een nieuwe religie. De religie van Christus. Maar dan ontdaan van de dogma’s en de wonderen.”

Dat vind ik nu ook een fantastisch idee. Veel van het hedendaagse christendom en ideeën van Jezus en God wordt bepaald door middeleeuwse ideeën en afbeeldingen van Jezus en van God. En ondanks dat ik een groot liefhebber ben van kunst moet ik me losmaken van de oude ideeën uit vervlogen tijden.

Ja, we willen begrijpen wie God is als hij er dan al zou zijn. Maar zodra dat weer te concreet wordt ingevuld en het mysterie wordt ingeruild voor een systeem lijkt het of het steeds ongeloofwaardiger wordt. Of dat nu met plaatjes gebeurt of met het precies uitmeten wie hij dan is.

Geen encyclopedie

“Wat Jezus en de evangelisten niet hebben gedaan, dat heeft de kerk wel gedaan. Zij heeft de leer expliciet gemaakt. De ‘encyclopedische’ of ‘systematische’ theologie is in de plaats gekomen van de fragmentarische godsleer van het evangelie.” (uit: Geloven tegen beter weten in)

Geloof is geen encyclopedie met alle antwoorden. De kerk zou de mensen actief moeten uitdagen om alle moeilijke vragen te stellen. Om mensen te helpen niet hun geloof te bouwen op allerlei uitgevonden systemen. Probeer ‘liefde’ uit te leggen en je komt op een dwaas systeem uit van elektrische stroompjes, chemische stofjes en nog wat. Maar dat is het dan. Terwijl liefde de diepste motivatie voor ieder mens lijkt te zijn in het leven, in het maken van keuzes en in het handelen.

Wat was volbracht?

Hier kwam ik pas een paar maanden terug achter: Jezus zegt twee maal dat zijn werk is volbracht. De meest bekende is als Jezus roept “Het is volbracht” vlak voor hij sterft aan het kruis op Golgotha. Maar daarvoor heeft hij het ook gezegd: als hij met zijn vrienden het laatste Avondmaal viert en hij vertelt dat zijn missie erop zit. Een missie waarin hij liefde heeft laten zien en heeft geleefd.

“Het eeuwige leven, dat is dat zij u kennen, de enige ware God, en hem die u gezonden hebt, Jezus Christus. Ik heb op aarde uw grootheid getoond door het werk te volbrengen dat u mij opgedragen hebt.” (Johannes 17:3-4)

En hierna wordt de liefde uitgeleverd aan de mensen. Hij liet liefde zien en nu reageert de mens op de liefde. En dat is precies wat er gebeurt als Jezus een vreselijke dood sterft: de liefde wordt gedood.

PS: Hiernaar kijkend ging de missie van Jezus niet over een bloederige dood als straf. Jezus had het werk al volbracht voor hij werd gemarteld: God bekend maken. Daar moet ik nog eens verder doordenken…

Geloven in liefde

Ik geloof in deze liefde. Dat is wat ieder mens nodig heeft. Dat is wat deze wereld nodig heeft. Dat is wat de kerk nodig heeft, en wat iedere gelovige nodig heeft. Misschien heeft de kerk dat wel onderschat en is ze daarom in een modus geschoten met regels en kaders. Maar geloven in liefde is niet zomaar een halfzachte overtuiging. Het is eerder roekeloos, moeilijk in bedwang te houden, het is wild en het leeft. Maar… Jezus’ liefde werd niet met open armen ontvangen.

Als het handelen en geloof van de kerk zou worden bepaald door liefde zou het er anders uitzien. Trouwens, ook mijn eigen leven. Discussies over wat goed is en wat fout, met oordelen en veroordelen, omgang met mensen die anders leven en anders denken, wat zou het allemaal anders zijn. Geen gefreak over rariteiten, geen angst voor mensen die anders zijn, geen gedoe over randverschijnselen.

Misschien heeft de kerk vooral wat meer Jezus nodig. Ik ook.